ogʻzaki

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ogʻ-za-ki

Etimologiyasi

OGʻZAKI 'talaffuz holatidagi’ (’yozmaning aksi’). O gʻ z a k i nuthda adabiy til mezonlariga rioya etmaslik uchrab turadi. Bu sifat oʻzbek tilida âgʻiz otidan -äki qoʻshimchasi bilan yasalgan, qoʻshimcha qoʻ-shilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaf — fuz qilinmay qoʻygan: âgʻiz + äki > âgʻzäki.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Nutq vositasida qilinadi-gan, amalga oshiriladigan, yozma emas. ◆ Ogʻ-zaki buyruq. Ogʻzaki imtihon. Xalq ogʻzaki ijodiyoti. n ◆ Oshno yozuvchi yoki jurnalist emaski, koʻrgan-eshitganlarini gaze taga so-tish oldidan ogʻzaki pishitib olyapti, deb oʻylasang. M. M . Doʻst, Lolazor.

Ogʻzaki jang ayn. dahanaki jang q. daha-naki. ◆ Shu kuni kechasi uyimizda ogʻzaki jang boʻldi. Oydin, „Sadagʻang boʻlay, komandir“ . Ogʻzaki nutq tlsh. Nutqning yozma nutqsan tovush orqali farqlanadigan soʻzlashuv shakli.

2 s. t. salb. Quruq rasmiyat uchun aytil-gan; puch. ◆ Ogʻzaki gap. yat Zamira ogʻzaki quruq-qina soʻrashdi, Ochil ham rasmiy salom berdi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .

Antonimlari

ОҒЗАКИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ogʻzaki
1 устный, словесный; // устно, словесно; ◆ ogʻzaki buyruq устный приказ; ◆ ogʻzaki hisob устный счёт; ◆ xalq ogʻzaki ijodiyoti устное народное творчество; ◆ ogʻzaki gap разговоры, слухи; ◆ ogʻzaki jang перебранка, перепалка;
2 разг. только на словах; пустые слова.