olgʻa
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ol-gʻa
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
OLGʻA ’old tomonga'. Jangchilar doim o l gʻ a intilar edi. Bu soʻz asli qadimgi turkiy tildagi ’peshana’, ’old qism’ maʼnosini anglatgan al (< a:l) otining (ЭСТЯ, I, 125) -gʻa joʻnalish kelishigi qoʻshimchasini olgan shakli boʻlib, keyinchaliik ravishga koʻchgan (Hozirgi oʻzbek tilida joʻnalish kelishigining qoʻshimchasi -gʻa shaklida ishlatilmaydi, shunga koʻra algʻa soʻzi tarkibidagi -Gʻa qismi kelishik qoʻshimchasi deb qaralmaydi); oʻzbek tilida soʻz boshlanishidagi a unlisi â unlisiga, ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga al— mashgan: (a:l > al) + gʻa = algʻa > âlgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 rvsh. Oldinga, ilgari tomonga. ◆ Olgʻa yurmoq. n ◆ Oʻzi pulemyotini sudrab, olgʻa emaklab ketdi. A. Qahhor, „Oltin kuz“ .
- Olgʻa bosmoq 1) oldinga tomon yurmoq, ilgariga qarab siljimoq. ◆ Xon yonida turgan xos navkar qilichini uitab, beixtiyor bir qadam olgʻa bosdi. S. Siyoyev, „Avaz; 2) rivoj-lanmoq, ilgarilamoq“ . ◆ Ish olgʻa bosmoqda.
2 und. s. Ilgari tomon siljishga, oldinga tomon yurishga chaqirish nidosi. ◆ Qani, olgʻa, gʻalaba arslonlari! Qani, olgʻa, vatan qahramonlari!\. Olimjon, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ОЛҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.