olgʻa
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ol-gʻa
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]OLGʻA ’old tomonga'. Jangchilar doim o l gʻ a intilar edi. Bu soʻz asli qadimgi turkiy tildagi ’peshana’, ’old qism’ maʼnosini anglatgan al (< a:l) otining (ЭСТЯ, I, 125) -gʻa joʻnalish kelishigi qoʻshimchasini olgan shakli boʻlib, keyinchaliik ravishga koʻchgan (Hozirgi oʻzbek tilida joʻnalish kelishigining qoʻshimchasi -gʻa shaklida ishlatilmaydi, shunga koʻra algʻa soʻzi tarkibidagi -Gʻa qismi kelishik qoʻshimchasi deb qaralmaydi); oʻzbek tilida soʻz boshlanishidagi a unlisi â unlisiga, ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga al— mashgan: (a:l > al) + gʻa = algʻa > âlgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 rvsh. Oldinga, ilgari tomonga. ◆ Olgʻa yurmoq. n ◆ Oʻzi pulemyotini sudrab, olgʻa emaklab ketdi. A. Qahhor, „Oltin kuz“ .
- Olgʻa bosmoq
- 1) oldinga tomon yurmoq, ilgariga qarab siljimoq. ◆ Xon yonida turgan xos navkar qilichini uitab, beixtiyor bir qadam olgʻa bosdi. S. Siyoyev, „Avaz“
- 2) rivoj-lanmoq, ilgarilamoq. ◆ Ish olgʻa bosmoqda.
2 und. s. Ilgari tomon siljishga, oldinga tomon yurishga chaqirish nidosi. ◆ Qani, olgʻa, gʻalaba arslonlari! Qani, olgʻa, vatan qahramonlari! H.Olimjon, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ОЛҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.