oshna

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

osh-na

Etimologiyasi

OSHNA Bu ot ПРСda [ash(ye)na] shaklida keltirilib, 'tanish' maʼnosini (26), ТжРСda oshno shaklida keltirilib, 'tanish', 'oʻrtok' maʼnolarini (292) anglatishi aytilgan; oʻzbek tiliga tojikcha oshno shakli oxiridagi o(ä) tovushini a tovushiga almashtirib olingan (OʻTIL, I, 556). Oldingi davr adabiyotida bu ot oshno shayutida ham ishlatipgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

[f. — tanish, maʼlum, doʻst

kishi; bir narsani biluvchi] 1 Tanish, ta-nish-bilish. ◆ Bir koʻrgan oshna, Ikki koʻrgan qarindosh. Maqol . ◆ yaya Norboʻtaning qizi doktorlikka oʻqiydi, mingta oshnasi bor desang-chi! A. Qahhor, „Mayiz yemagan xotin“ .

2 Urtoq, doʻst. ◆ Pul oshnasi oshna boʻlmas, poʻkakdan poshna boʻlmas. Maqol . m ◆ Oʻrmon-jonning otasi Omon aka Sidiqjonning otasi Sohibjon aka bilan juda qalin oʻr-toq edi; ikki oshna oʻlib ketgandan keyin, Yormonjon bilan Sidiqjon chinakam aka-ukaday boʻlib qolishgan edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Ahmad Husayn Iskandaro oldiga borib kelib, qalin oshna boʻldi. Oybek, „Hyp qidirib“ .

3 Oʻz tengqurlariga nisbatan murojaat shakli.

4 Ilgaridan maʼlum, tanish. ◆ Oʻsh togʻla-ri, qoʻrqinch jarlari, jilgʻalari, adirlari — barchasi bizga koʻpdan oshna. Mirtemir, „Asarlar“ . ◆ Safargaldiga bu qumlar chaqaloq vaqtidan oshna. Qoraqumda uning kindik qoni toʻkilgan. J. Sharipov, „Xorazm“ .

5 Xabardor; biladigan. ◆ Anear.. yaxshigina forsixon va bir daraja arab tiliga oshna edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Meningcha, mashinaning "illati" toʻgʻrisida gapirib yuruvchilar texnikaga oshna boʻlmagan kishilar boʻlsa kerak. M. Joʻra, „Quyoshdan nur emganlar“ .

Moxovga oshna qilmoq q. moxov. ◆ Yaxshi-boyevning birinchi bor soʻkishi emas, lof boʻl-sayam, biror ming bora moxovga oshna qilib soʻkkandir? M. M . Doʻst, Lolazor.

Antonimlari

ОШНА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

oshna

Tillar

• Inglizcha: vriend
• Niderlandcha: friend

Ruscha _ru

oshna
1 приятель, друг; знакомый; ◆ yaqin oshna близкий друг; ◆ oshna boʻlmoq познакомиться; быть знакомым (с кем-л.); ◆ filbondan oshnang boʻlsa, darvozangni katta qil посл. если твой друг погонщик слонов, то ворота свои делай большими (т. е. действуй применительно к обстановке, применяйся к обстоятельствам); ◆ oshni koʻz taniydi, oshnani koʻngil (taniydi) посл. пищу глаз узнает, друга сердце признает; ◆ ey, oshna, gugurtingiz bormi? эй, приятель (эй, друг), нет ли у вас спичек? (не найдётся ли у вас спичек?); ◆ oshna-ogʻayni(lar) друзья-приятели; ◆ oshna-ogʻaynichilik или ◆  oshna-ogʻaynigarchilik 1) приятельские отношения, дружеские взаимоотношения; 2) неодобр. кумовство;
2 знакомый (с чем-л.); знающий, сведущий; ◆ siriga oshna boʻlmoq выведывать чьи-либо секреты, тайны;◆ texnikaga oshna boʻlgan odamlar знакомые с техникой люди; ◆ Safargaldiga bu qumlar chaqaloq; vaqtidan oshna (Ж. Шарипов, «Хоразм») Эти пески (Каракумы) знакомы Сафаргельды с пелёнок.