parrak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

par-rak

Etimologiyasi

PARRAK b ПРСda [päre] shaklida (93), ТжРСda parra shaklida (300) keltirilgan ot 'qanot', 'kurak' maʼnolarini anglatishi aytilgan. OʻTILda keltirilgan parrak oti (1,575) tojikcha parra otiga -k qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'suv yoki shamol kuchi bilan aylanadigan kurakchadar' maʼnosini anglatadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. kichik par, qanotcha

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Suv yoki shamol kuchi bilan aylanadigan kurakli sodda mexanizm. ◆ Suv tegirmonining parragi. Shamol tegirmonining parragi. Tunuka parrak. yash Ular konga teskari yoq-dagi katta xarsang toshlar panasida shamol tegirmoni parraklari vazmin aylanib turgan qishloq tomonga tusha boshladilar. H. Gʻulom, „Zamin yulduzlari“ .

2 s. t. Har xil mashinalarning shu shakldagi qismi. Ventilyator parragi. Samolyot parragi. n Dalaning u boshida parragi charx urib, kombayn oʻrmalardi. S. Anorboyev, Oqsoy. ◆ Birpas oʻtmay verto-lyotning qudrapsh motori gurullab, usti-dagi katta parraklari aylana boshladi. N. Fozilov, „Diydor“ .

3 koʻchma Yupqa qilib toʻgʻralgan, kesil-gan, boʻlaklarga boʻlingan biror narsa. ◆ Bir boʻlak goʻsht oʻn parrakka boʻlindi. n Ota-murod nima uchundir dastlabki toʻrt par-rakni jonliroq-jonliroq qshshb kesdi. M. Mansurov, Yombi.

4 s.t. koʻchma Telefonning raqamlar te-rilganda aylanuvchi chambaragi. Qushlarga quriladigan in shaklidagi yogʻoch uychani bir oʻzi toʻldirib oʻtirgan biqqi qorovul Ala-mazonni chetroqqa turgʻizib qoʻyib, telefon parragini gʻildiratishga tushdi. A. Obid-jon, Akang qaragʻay Gulmat.

Burun parragi Burun kataklarining ikki chetidagi muskul. ◆ Nafas olishda qiyna-layotgan boʻlsa kerak, burun parraklari uchib turardi. Shuxrat, „Shinelli yillar“ .

Antonimlari

ПАРРАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

parrak
1 лопасть мельничноро колеса;
3 пропеллер; ◆ shamol parrak разг. вентилятор;
3 уст. зубчатое колесо.