Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

past-qam

Aytilishi

Etimologiyasi

PASTQAM Bu sifat tojikcha past sifati bilan (q.) 'egil-' maʼnosini anglatadigan xamidan feʼlining xam hozirgi zamon asosidan (ТжРС, 418) tuzilgan pastxam sifatiga -ū qoʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan boʻlib (ТжРС, 302: pastxamy), oʻzbek tiliga x tovushini s tovushiga almashtirib, choʻziq ū tovushini tashlab olingan; 'chuqurroq', 'botiq' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 578). Bu sifatdan oʻzbek tilida pastsamlik oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kishi nazari tushmaydi-gan; odamlar kam boʻladigan; xilvat, odam-dan xoli joy, ovloq. ◆ Har zamon-har zamon-da obkashli kishilarning pastqam koʻchalar-da gʻizillab ketayotganini uchratish mumkin edi. Mirmuhsin, „Tungi chaqmoqlar“ . ◆ Hozir dod solaman, boshimga odam yigʻib, melisa meni pastqamga opkelib, pora soʻrayapti, deyman. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Gʻozga qarab kampir oʻgʻli joʻnadi. Pastqamdan panalab ketib boradi. "Alpomish" .

2 shv. Uncha baland boʻlmagan, pastak, past va koʻrimsiz (uy yoki bino haqida). ◆ Oʻiga [oʻttizinchi] yillardagi uylar pastqam, diqqinafas guvala uy, somon tomlar edi. N. Safarov, „Olovli izlar“ . Oʻz sheʼrining past-qam uylarda jaranglaganidan Avaz benihoya xursand, bu narsa unga yana ilhom bagʻishlar edi. J. Sharipov, Xorazm.

3 Tevarak-atrofga nisbatan past, chuqur. ◆ Pastqam jar labida shumtolu anor Hamda bir itburun oʻsardi qator. Ya. Qurbon .

Sinonimlari

Antonimlari

ПАСТҚАМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

pastqam
1 уединённый, скрытый (о месте); ◆ pastqam joy уединённое, укромное место; ◆ pastqam yer ложбина; ◆ pastqam koʻchalar закоулки, тихие, безлюдные улочки;
2 обл. низкий, низенький; низкий и неприглядный; (о домах, строениях);
3 обл. находящийся внизу, в низине.