peshqadam

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

pesh-qa-dam

Etimologiyasi

PESHQADAM Bu sifat tojikcha pesh I oti bilan (q.) 'oyoqni oldinga tashlab qilingan har bir xarakat' maʼnosini anglatadigan arabcha sadam otidan (АРС, 625) tuzilgan boʻlib, 'etakchi', 'oldinda boruvchi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 584).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. + arab. – (pesh + qadam) - ilgʻor, tashabbuskor; zarbdor;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. sft. Ish, oʻqish, sport kabilarda boshqalardan oldinda boruvchi, oʻrnak koʻrsatuvchi; ilgʻor. ◆ Peshqadam terimchi. ◆ Peshqadam ishchi kuniga rejadagi 480 ta oʻrniga 650 tacha roʻmolning chetini tikadi. Gazetadan.

2. ot Shunday xususiyatga ega boʻlgan kishi, oʻquvchi yoki sportchi. ◆ Tirishib mashq qilishim orqasida, hamsaboq oʻrtoqlarim orasida insho yozishda peshqadam boʻlib oldim. N. Safarov, „Olovli izlar.“ ◆ Guruh peshqadami — Braziliya terma komandasining kutilmagan magʻlubiyati vaziyatni oʻzgartirib yubordi. Gazetadan. ◆ Kimdir eski usullar bilan ishlaydi, kimdir kompyuter texnikasi afzalligiga ishonadi, kimdir esa oʻz sohasining peshqadami boʻladi. Gazetadan.

Antonimlari

ПЕШҚАДАМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

peshqadam
1 передовой; видный, крупный; ◆ peshqadam olim передовой учёный; ◆ peshqadam oʻqituvchi известный, талантливый учитель;
2 успевающий, лучший (о студенте медресе; букв. ушедший вперёд в обучении); ◆ peshqadam talabalar лучшие студенты медресе.