pishqirmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]pish-qir-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Burundan kuchli boʻgʻiq tovush chiqarmoq (ot, qoramol haqida). ◆ Kanadan ham koʻra sigir uning achchigʻini keltirdi: kanani teray desa, qoʻymaydi: boshini silkiydi, pishqiradi. A. Qahhor, „Adabiyot muallimi“ . ◆ Ot boʻlsa, havoning bu-zilganini sezibmi, yoʻlning yomonligidan nolibmi, qattiq pishqirib qoʻyarkan. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ . ◆ Sigir pishqirib, qoʻlimni ham yamlab yutay dedi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
2 Pishqiriqqa oʻxshash qattiq tovush chiqarmoq. Poyezd — goʻyo ulkan timsoh, pish-qirib, qirlarni choʻrt kesib yugurardi. Mirmuhsin, Qahramonnoma. ◆ Mashina olov otday pishqiribuchadi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Parovoz, xuddi charchagan otday, bir pishqirib toʻx-tadi. J. Sharipov, „Saodat“ .
3 koʻchma Shiddat bilan shovullamoq, vi-shillamoq. ◆ Hamma pishqirib yonayotgan olov-ni oʻchirishga yopishdi.
4 koʻchma Hayqirib gapirmoq, baqirmoq. ◆ Javob oʻrniga boshini chayqab pishqirdi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ U, Zulayho Mansurni chaqirib borganini eshitgan boʻlsa kerak, yugurib kel-gan.. koʻzlari oʻt boʻlib yonar, burun katak-larini kerib, pishqirardi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloqsol“ . ◆ -Eshitdingmi? - Kim-san akam gʻazab bilan pishqirdi. — Jon kerak boʻlsa, tuyogʻingni shiqillat. Oʻ. Hoshimov, „Ikki eshik orasi“ .
5 koʻchma salb. Shoshilib ketmoq, bosar-tusarini bilmay qolmoq. ◆ Pishqirgan boy-lar. m ◆ Pishqirib kelgan Salimxon Obidiy yeli chiqib ketgan pufakdek boʻshashib, bir chekkada oʻtirardi. Mirmuhsin, „Umid“ .
piq taql. s. Kulganda yoki yigʻlaganda, tomoqsan portlab chiqqan qisqa, boʻgʻiq tovush haqida. Gavharning laylakka oʻxshab bir oyogʻini koʻtarib turishi oʻziga shu qadar nashʼa qilib ketdiki, piq etib kulib yubor-di. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol. An-zirat kampir piq etib yigʻlab yubordi. A. Muxtor, Opa-singillar.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ПИШҚИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.