poʻkon
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
poʻ-kon
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
POʻKON 'yoʻgʻon ichak’. "Poʻkonidan yel oʻt— maganlarning gapi—da bu", - dedi ayolning gapiga keksa bir suvchi (Nazir Safarov). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu otning birinchi boʻgʻinidagi unli Devondagi arabcha yozuvda (I, 380) zamma belgisi bilan koʻrsatilgan, kirillcha yozuvda esa ö harfi bilan ifodalangan; DSda xuddi shu manbaga havola be -rilib, bu unli oʻ harfi bilan yozilgan (132- bet). Demak, bu soʻz asli boʻkän tarzida talaffuz qilingan, keyin-chalik soʻz boshlanishidagi b undoshi jarangsiz p eshiga, ü unlisi ö unlisiga almashgan, hozirgi oʻzbek tilida bu unlining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan, ä unlisi â un — lisiga almashgan: bükän > pükän > pökän > pokân.
<a name="bookmark18"></a>s
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Yoʻgʻon ichak. ◆ Poʻkondan qshshngan hasip. m ◆ Mana shu poʻkonni uyingizning shipiga osib qoʻying. "Mushtum" .
- Poʻkonidan yel oʻtmagan Qiyinchilik koʻrmagan; mehnat qilmagan; mehnati sing-magan. ◆ Jang koʻrmagan, poʻkonidan yel oʻtma-gan, xom sut emgan yigitchadek, musichai begunoh boʻlib turishingizni qarang. S. Karomatov, „Oltin qum“ . ◆ Baʼzi yoshlarning shunday yomon boʻlib ketgani haqida boshi qotar-di. Poʻkonidan yel oʻtmaganlarning hammasi-ni yotqizib qoʻyib, kamar bilan savalagisi kelardi. Mirmuhsin, „Umid“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ПЎКОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.