poʻstak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

poʻs-tak

Etimologiyasi

POʻSTAK Bu ot tojik tilida 'odam va hayvonlarning tanasi sirtini qoplaydigan yupqa teri katlami' maʼnosini anglatadigan poʻst otiga (ТжРС, 316) -ak koʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'oʻsiq junli oshlangan teridan iborat toʻshakcha' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 609).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

\f. ^ — "poʻst" s. ning

kichr.] 1 Oʻsiq junli oshlangan teridan iborat toʻshak. ◆ Ayiq poʻstagi. Echki poʻstagi. yat Elchi va uning mulozimlari ham qator qilib solingan poʻstaklar ustiga oʻtirdilar. M. Osim, „Karvon yoʻllarida“ . ◆ Oʻrtaga bir yashikni xontaxta oʻrniga qoʻyib, atrofiga poʻstaklar soldi. H. Nazir, „Yonar daryo“ .

2 koʻchma Qoʻlidan ish kelmaydigan, hech narsada yoʻq, eplay olmaydigan, kaltafahm. ◆ E, nima qilaman oʻsha poʻstakni? A. Obidjon, „Akang qaragʻay Gulmat“ . ◆ Bu oʻzi poʻstak, da-damlarning obroʻsini qilib, maktabda unga baho qoʻyishgan. Mirmuhsin, „Ildiz va yap-roqlar“ .

Poʻstagini qoqmoq Ayovsiz tanqid qil-moq, boplab tanqid qilmoq, astar-paxta-sini agʻdarmoq. Ha, kecha koʻproq ichib qoʻygan ekanman. Bolalar bilan mushtlashibmiz. Boplab poʻstagimni qoqishibdi. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol. - Toza poʻstagini qo-qishganga oʻxshaydi, — deya kuldi oʻzicha shofyor. -Endi shoʻring qurgʻur bir bechoradan boplab alamini oladi. A. Koʻchimov, Halqa. Qora poʻstakdan burga qidirmoq (yoki topmoq) Bajarilishi qiyin, mahol boʻlgan ishga kirishmoq, hal boʻlmaydigan ishga behuda vaqt sarflamoq. ◆ - Qiishoqdan-ku badargʻaman, chumchuqdek jonim bilan shaharga tushib ketsam, "qora poʻstakdan burga qidirish qiyin" deganday, shahardan meni kim ham topa ola qoladi? — dedi Shum bola. Gʻ. Gʻulom, Shum bola. [Muriddin baqqol]: Bu za-monda adolatni topishdan koʻra, qora poʻs-takdagi burgani tutish osonroq, akasi. A. Muxtor, Tong bilan uchrashuv.

Antonimlari

ПЎСТАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

poʻstak
овчина; // овчинный; ◆ 

• zehni poʻstak скудоумный, слабоумный; туповатый; poʻstagini qoqmoq 1) избивать, дубасить, молотить (кого-л.); 2) резко критиковать (кого-л.); подвергать (кого-л.) убийственной критике; ◆ poʻstak tabiat odam нерассудительный человек; ◆ bola-chaqa poʻstakning junini yeydimi см. jun.