poylamoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]poy-la-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Biror kimsa yoki narsaning kelishini kutmoq. ◆ Tramvay poylamoq. ◆ Endigina oʻn uch yoshga kirgan Usmonjon esa kunduzi odamlarning kelishini poylab, bir-ikki tanga pul ishlar.. S. Zunnunova, „Olov“ ◆ Axir, bu bola tili chiqqandan beri dadasini yoʻqlaydi, kelishini kutib, yoʻlini poylaydi. S. Ahmad, „Ufq.“ ◆ Bekatda chamadonini yoniga qoʻyib oʻtirib, avtobus poyladi. "Yoshlik".
2. Biror voqea yoki hodisaning sodir boʻlishini, roʻy berishini kutmoq. ◆ Yomgʻir tinishini poylamoq. ◆ Boshqa uylarda qarindosh-urugʻlar va nikohni poylab yotgan.. xotinlar bor edi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“ ◆ Doshqozonda qaynar sumalak, Onaxonlar tongni poylaydi. "Saodat".
3. Biror kimsa yoki narsaning xavfsizligini, daxlsizligini saqlamoq, qoʻriqlamoq. ◆ Nega boylar uyin poylab, Tomda shamdek qotamiz! Hamza. ◆ Mingboshining darvozasini mirshab poylab turibdi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
4. Zimdan kuzatmoq, taʼqib qilmoq; payida boʻlmoq. ◆ Uni birdan qoʻrquv bosdi: goʻyo allaqanday yashirin koʻzlar tevarakdan ularni poylab turgandek sezildi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“ ◆ Poylab boribsanda, hammasini koʻribsanda.. S. Ahmad, „Saylanma.“
5. s. t. Moʻljalga, nishonga olmoq, moʻljallamoq. ◆ Ayiqning oyogʻini poylab oʻq uzmoq. Olmani poylab tosh otmoq. Quyonni poylab otmoq. ◆ Ajdarning toʻxtaganini poylab turib, yana ikkinchi koʻziga yoydan oʻq otib yubordi. M. Mahmudov, „Bulbuligoʻyo.“
- Payt (yoki fursat) poylamoq Qulay fursatni kutmoq. ◆ Kuyov bilan kelin payt poylab, bir-birlarining atrofida anchagina aylanib yurishdi. M. Osim, „Karvon yoʻllarida.“ ◆ Payt poylab yurardi, mana bugun oʻsha payt keldi.. M. M. DoʻstLolazor. ◆ Fursat poylab, atrofida aylanishib yuraveradi. "Sharq yulduzi".
- Gap poylamoq Birovlarning gapiga zimdan quloq solib, maʼlumot toʻplamoq, ran oʻgʻirlamoq. ◆ Gap poylamoq sizdan lozimmi, axir. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Qaysi burchak-dadir bekinib, gap poylab yotgan Rahim "Tar-zan"ni ergashtirib keldi. H. Nazir, „Yonar daryo“ .
- Ogʻzini poylamoq Birovning belgili bir masala yuzasidan nima deyishini, qanday mulohaza bildirishini yoki javob aytishi-ni kutmoq. ◆ Nizom boʻlsa toʻng, kechgacha ogʻzi-ni poylasang ham, bir soʻz chiqmaydigan kam-gap bala boʻldi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Nusratbek oʻzini qiynab yurgan savollarga bir yoʻla najot topadigandek uning ogʻzini poyladi. S. Nurov, „Maysalarni ayoz urmaydi“ .
- Qadamini poylamoq 1) kimsaning yurish-turishini zimdan kuzatmoq, taʼqib qilmoq. ◆ Yaxshiboyev sassiz kuldi. Taʼrifi shuki, oʻlguday xira, deb oʻy-ladi, kayealxonada menga qoʻshni, qadamimni poylaydi. M. M . Doʻst, Lolazor; 2) kimsaning kelishini zoriqib, intizor boʻlib kutmoq.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ПОЙЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
poylamoq
1 подстерегать; ◆ tulkini poylamoq подстерегать лису;
2 ждать, выжидать, поджидать; men seni ikki soat poyladim я тебя ждал два часа; kimni paylab turibsiz кого вы поджидаете?; кого вы ждете?; ◆ payt poylamoq выжидать удобного случая;
3 сторожить; ◆ uy poylamoq сторожить дом; ◆ skladni poylamoq сторожить склад;
4 целиться, метиться; ◆
- gap poylamoq подслушивать; ◆ birovning ogʻzini poylamoq заглядывать кому-либо в рот; ожидать с интересом, когда что-нибудь что-либо скажет; ogʻzini poylasam-da u bir ogʻiz soʻz qilmadi я долго ждал, что он скажет, а он и слова не вымолвил.