qashqa
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qash-qa
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QASHQA ' hayvonning peshanasidagi oq joy'. Yi-git yoshimgacha hishlohda edim, Quyonlarim — h o sh h a, toychogʻim — toʻrih (Mirtemir). Qedimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu soʻz asli qashgʻa tar — zida talaffuz qilingan boʻlib (ДС, 431), eski oʻzbek tilida gʻ undoshi q undoshiga almashgan (КРС, 363: kash-ka), keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan: qashgʻa > qashqa > qäshqä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ot yoki mol peshonasidagi oqjoy, oq nishona; shunday nishonali ot, mol. ◆ Ola buzoq, qashqasi ham bor, Usti qo-ra, bagʻri oppoq qor. Gʻ. Gʻulom . ◆ Ot kelar yash-nab borliq, Qashqasi goʻyo yorliq. T. Toʻla . ◆ Oʻrtaroqda anchadan beri bir-biriga oʻq-raygancha yelkalashib kelayotgan qashqa bu-qacha bilan targʻil buqacha toʻsatdan suzishib qolib, podaning toʻs-toʻpolonini chiqardi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .
2 koʻchma Betning koʻrinadigan yerida uri-lishdan qolgan nishona, maye., yara, chaqa. Sapchib oʻrnimdan tursam.. peshonalari qash-qa, kiyimlari tuproq.. dadam kirib kel-yaptilar. E. Raimov, Ajab qishloq. | ◆ Mavlon] Hozir afti-basharasini qashqa qilibmusht-lashishdan, birovlarning taʼbini xira qi-lishdan boshqa ish qilmaydi. Sh. Shuhratov, „Bezorilar“ .
- Otning qashqasi salb. Hamma biladigan, taniydigan. ◆ Luqmonbek mahallada otning qashqasi. S. Ahmad, „Saylanma“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАШҚА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.