qatnashmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qat-nash-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QATNASH— 'biror ish—harakatda, muhokamada ish-tirok et-'. Gazeta—jurnallarga hatnashib t u r a m a n, yahinda bir kichkina kitobim ham bo— silib chihdi (B.Rahmonov). Bu soʻz eski oʻzbek tilida ' aralashtir-', 'qoʻsh-' maʼnosini anglatgan qat— feʼ-lining (ДС, 432: qat- II) 'oʻzlik' maʼnosini ifoda-lovchi —(ï)n qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shak — lidan ' birga' maʼnosini ifodalovchi —(a)sh qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; —(a)sh qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan; keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan: (qat— + ïn = qatïn—) + ash = qatïnash- > qatnash- > qätnäsh-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Qatnamoq fl. birg. n. ◆ Ular yil boʻyi shaharga qatnashadi.
2 Biror ish-harakatda ishtirok etmoq, faoliyat koʻrsatmoq. ◆ Majlisda qatnashmoq. Paxta terimida qatnaishoq. Saylovlarda qatnashmoq. Spektaklda qatnashmoq. yat Mana shu "Ajab qishloq"ning oʻzidan urush-ga bir yuz oʻttizdan ortiq otalarimiz, akalarimiz qatnashgan. E. Raimov, „Ajab qishloq“ .
3 Aralashmoq, qotishmoq. ◆ Mulla Abdu-salom va uning oshdoshlari.. mulla Turobning kavush janjaliga qatnashmagan edilar. S. Ayniy, „Esdaliklar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАТНАШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.