qayin

Oʻzbekcha (uz)

qayin I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qa-yin

Etimologiyasi

QAYIN I :    q. qaynana

QAYIN II 'tik oʻsadigan, poʻstlogʻi oq teraksimon daraxt'. Ertasiga yoʻlda hayinlar borgan sari koʻp uchray boshladi. Qadimgi turkiy tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli qażïq , qayïn tarzida talaffuz qilingan (Devon, I, 68); oʻzbek tilida qayïŋ shakli tarkibidagi ŋ undoshi n undoshiga, a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qayïn > qayïn > qäyin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

"Ota", "ona", "egachi", "singil" soʻzlari oldidan kelib, shu soʻzlar bilan ifodalangan qarindoshlarning er yoki xotinga qarindoshlik munosabatini bildiradi. ◆ Kuyovning qayin otasi. Kelinning qayin onasi. Qayin ogʻam. v ◆ Ular mening qayin inilarim, kambagʻal, uyatchan kishilar, oʻzlari kelishdan uyalib, arizalarini mendan yubordilar. S. Ayniy, „Qullar“ .

qayin II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qa-yin

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Shimol tomonda oʻsadigan, teraksimon tik, poʻsti oq daraxt. ◆ Qadrdon dublar, archalar, qayinlar gʻamginlik bilan bosh egib, orqada qoldi. I. Rahim, „Chin mu-habbat“ .

qayin III

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qa-yin

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qayin anor - donalari toʻq qizil, oʻrtacha nordon anor (asosan Fargʻona vodiysida boʻladi). ◆ Sersuv qayin anorning sharbatlari engagimdan tirqirab oqib ketmoqda. Gʻafur Gʻulom, „Shum bola“

Antonimlari

ҚАЙИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Yoqutcha: хатыҥ

Ruscha _ru

qayin I
берёза.

qayin II
родственник по браку; ◆ qayin ota = qaynata; qayin ogʻa = qaynagʻa; qayin singil = qaynsingil .