qistalang

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qis-ta-lang

Etimologiyasi

QISTALAŊ 'qistovli', 'shoshilinch'. Fargona— ning bog va dalalari koʻklam libosiga burkanmoqda. Deqqonlarning ishi qistalang kelmoqda (I.Toʻxtasinov). Bu sifat eski oʻzbek tilida qïsta— feʼlining ' takror¹ maʼnosini ifodalovchi —la qoʻ-shimchasi bilan hosil qilingan shaklidan — ŋ qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (qïsta— + la = qïstala—) + ŋ = qïstalaŋ > qistäläŋ.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kechiktirib boʻlmaydigan, shoshilinch. oshigʻich, qistovli. ◆ Yigʻim-te-rshchning qistalang kunlari. yash Qachon qara-sang, raisning vaqti shunaqa qistalang, bemalol gaplashib boʻlmaydi. H. Nazir, „Koʻk-terak shabadasi“ . ◆ Toʻyning bunaqa qistalang boʻlishiga sabab — qizning otasi bir necha oydan beri betob. A. Qahhor, „Muhayyo“ .

Qistalang qilmoq Tez boʻlishga qistamoq; shoshirmoq. ◆ Yangi uchastka boshligʻi majlis tayyorlashni juda qistalang qilgani uchun Pochchayev.. oʻzi yugurib-yelib, byuro aʼzolarini toʻpladi. A. Muxtor, „Tugʻilish“ . ◆ Qistalang qiamang, Mannop aka, hozir hemirim yoʻq..J. Abdullaxonov, „Toʻfon“ .

Antonimlari

ҚИСТАЛАНГ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qistalang
неотложный; срочный, не терпящий отлагательства; ◆ ish qistalang дело срочное; дело не терпит отлагательства; ◆ qistalang vaqt момент, когда нет ни секунды свободного времени; горячая пора; ◆ qistalang qilmoq 1) торопить, поторапливать; 2) понуждать.