qonmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qon-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QON- ' oʻz xatti—qarakatidan qanoat hosil qil-'. Sevgan hizi bilan .. bir q o n i q i b gaplashish istagi uning qorongi koʻngliga yorugʻ sochganday boʻldi (Parda Tursun). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli qan- tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 201); oʻzbek tilida a unlisi â un — lisiga almashgan: qan— > qân-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Talab darajasida yeb, ichib toʻymoq, nafsi orom olar darajada yemoq, ichmoq va sh.k. ◆ Uyquga qonmoq. Choyga qonmoq. yat Salqin buloqlardan qonar yoʻlovchi. Mir-temi r . ◆ Sevgan qizi bilan hech boʻlmasa bir tomoshaga borib, bir qonib gaplailish ista-gi goʻyo uning qorongʻi koʻngliga yogʻdu sochganday boʻldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Ota-onasi, oʻrtoqlarini mehri qonib-qonib koʻrsa, diy-dorlariga toʻysa. Gʻ. Rasul, „Adolat“ .
2 Koʻngli toʻlmoq, mamnun, xursand boʻlmoq, qanoat qilmoq. ◆ Ozga ham qonmoq. m ◆ Yaxshi qoling, sevgan yurtu diyorim! Xizmat qilib qonmay, qonga boʻyaldim. Hamza .
3 kam qoʻll. Qanoat, ishonch hosil qilmoq ishonmoq. [ Sodiq: ] ◆ Mutalboy sizni obdan yaxili biladur, Homid aka! Sizning qanday xizmatingiz borligiga ham qongan.. Ammo uning sizdan bir iltimosi bor ekan. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qonmoq
удовлетвориться; har bir gʻoʻza Zarafshon suviga qongan каждое растение хлопчатника вдоволь напоено (букв. напилось) зеравшанской водой; ◆ uyquga qonmoq выспаться; ◆ diydoriga qonmoq вдоволь насмотреться, наглядеться (на кого-л.).