qopmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qop-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOP— ' tishla—' (it, tuya harakati haqida). It qutursa, egasini q o p a d i (Maqol). Qadimgi turkiy tilda 'ushla—' (ДС, 420), 'echib ol-' (Devon, II, 10) kabi maʼnolarni anglatgan bu feʼl asli qap- tarzida ta — laffuz qilingan; oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga
almashgan: qap— > qâp—. Maʼno taraqqiyoti natijasida bu feʼl hozirgi oʻzbek tilida faqat itning, tuyaning hamla qilishinigina anglatadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Tishlab olmoq, tishlamoq (it, tuya haqida). ◆ Itni qopmas deb boʻlmas. Maqol . ◆ It qutursa, egasini qopadi. Maqol . n ◆ -E, yuravering, qopmaydi! — dedi orqada kelayotgan Tojiboy. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
2 shv. Tishlamoq. ◆ Ne bedovlar jazosini topadi, Bir nechasi agʻnab, qumni qopadi. "Alpomish" .
3 koʻchma Jerkib, urishib gapirmoq, dagʻal ran qilib, dilni ogʻritmoq. ◆ Yaxshi to-pib gapirar, yomon qopib (gapirar). Maqol . ■■ ◆ -Davlatbaxt qani ? Nega u kelmadi ? -qopib gapirdi Olloyor. Oybek, „Navoiy“ .
qopongʻich ayn. qopagʻon. ◆ Qopongʻich it.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОПМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qopmoq
1 кусать, набрасываться (о животном, чаще о собаке); uni it qopib oldi его укусила собака;
2 перен. набрасываться, накидываться (с бранью, руганью); yaxshi topib gapirar, yomon qopib gapirar см. gapirmoq.