qopqon
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qop-qon
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOPQON 'hayvonlarni ilintirib tutish mosla — masi'. {Suyunjon} yetib kelganda nah tumshugʻidan ilingan tulki h o p h o n b i l a n olishayotgan edi (Sunnatilla Anorboyev). Bu ot eski oʻzbek tilida 'mah-kam ushla—' maʼnosini anglatuvchi qap— feʼlining ku— chaytirish maʼnosini ifodalovchi —qa qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shaklidan —n qoʻshimchasi bilan yasalgan (КРС, 343); keyinchalik a unlilari â unlilariga al — mashgan: (qap- + qa = qapqa-) + n = qapqan > qâpqân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ov qilinadigan yoki zarar-li hayvonlarni ovlash, ilintirish, tutish uchun qoʻyiladigan moslama, qurilma. ◆ U ichiga katta oq kalamush samalgan qopqonni yerga qoʻydi, eshikchasini ochdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ \Suvonjon\ Yetib kelganda, naq tumshugʻidan ilingan tulki qopqon bilan olishayotgan edi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .
2 koʻchma Dom, tuzoq. ◆ Bektemir ularga qaramasdan, sekin dedi: -Qopqonga tushib-miz — bu qalay? Oybek, „Quyosh qoraymas“ . ◆ Hammasini aytib bergandan keyin, Temir qopqondan qutulib boʻpti. B. Rahmonov, „Ba-hor arafasi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОПҚОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.