quvvat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

quv-vat

Etimologiyasi

\a. oji — kuch, quvvat; energiya

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Harakat-faoliyatga olib keluvchi qobiliyat; harakatlanish, harakatlantirish qobiliyati; kuch. ◆ ..qirq ming elat ichida bu qizga quvvati barobar keladigan er yigit yoʻq. "Boʻtakoʻz" . ◆ Qaridim, ish qilishga qolmadi quvvat. Gʻayratiy . ◆ Poyezd borar.. quvvatga toʻlib. H. Poʻlat .

Quvvatga kirmoq Sogʻaymoq, kuch toʻpla-moq. U ◆ [hakim-doktor] tomirimni ushlab, andak mulohaza qildi-da: -Sizniki — kosib kasal, dalaga chiqing, bahridilingiz ochilsa, quvvatga kirib ketasiz, — dedi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Quvvatdan ketmoq (yoki qol-moq) Holsizlanmoq, zaiflashmoq, kuch-quv-vati ketmoq.

2 ayn. energiya. ◆ Elektr quvvati. m ◆ Shu suvning quvvatidan uyimiz yorugʻligi. Q. Muhammadiy . ◆ Ulugʻ kishilik aqli atomdagi quvvatni Pokiza umid bilan qila ololdi ijod. Gʻ. Gʻulom .

3 fiz. Bir vaqt birligi ichida baja-rilgan yoki bajariladigan ish miqsori. ◆ 500 megavatt quvvatga ega boʻlgan gidrostansiya. Quvvat bir sekundda bajarilgan ishdir.

4 Korxonalarning ishlab chiqarish imkoniyatlari majmui. ◆ Mavjud korxonalarning iillab chiqarish quvvatini oshirish bilan yangi obʼyektlar ham barpo etildi. "Fan va turmush" .

5 Kuch, chidamlilik. ◆ Chirigan yogʻochning quvvati boʻlmaydi.

6 koʻchma Moddiy, maʼnaviy imkoniyat; qodirlik, qurb; qobiliyat, layoqat, bilim. ◆ "Oʻch"da qahramonlarning har ikkalasi ham xarakter sifatida oʻzlarining joziba-dorligi, maʼlum bir xislatlarining boʻrt-tirib tasvirlanishi bilan kitobxonni oʻziga tortib olish quvvatiga ega. M. Qoʻsh-jonov, „Poemadan romanga“ . ◆ Elmurod kimda qanday oʻqish asbobi borligini tekshirib chishandan keyin, oʻquvchilarning quvvatini sinashga kirishdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Quvvati yetmoq (yoki kelmoq) 1) kuchi yet-moq. ◆ Oʻyla, bolam, kimga kelar quvvating? "Rustamxon"; 2) imkoniyati yetmoq, „qurbi kelmoq“ . -Bitta xotin olib berishga quv-vatim yetadi, — dedi Botirjonga dadasi. Q. Maqsumov, Saodatli chamanda. ◆ [Nuri] Pul va boylikning quvvatiga ishongani uchun, bu yoʻlni qulay deb topdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

7 q. kaloriya. ◆ Bir piyola choydagi quvvat bir burda nonga teng ekanligi hisoblab chi-qilgan. K. Mahmudov, „Qiziqarli pazandalik“ .

8 koʻchma Dalda, madad. ◆ Argʻamchiga qil quvvat. Maqol . m Mayin tovush eshitil-di: -Kelinglar.. rahmat! Odamga odam quv-vat boʻladi, mingrahmat! A. Qahhor, Ming bir jon. ◆ Indamasa ham, shu yerda turishi, Gʻulomjondan nimanidir kutishi yigit yuragiga quvvat berdi. M. Ismoiliy, „Far-gʻona t“ . o.

Antonimlari

ҚУВВАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Turkcha: kuvvet

Ruscha _ru

quvvat
1 сила мощь, энергия; ◆ yurishga ham quvvati yoʻq у ней нет сил даже ходить; ◆ quvvat boricha сколько есть сил, изо всей силы; что есть мочи; ◆ quvvatga kirmoq набраться сил, поправиться; ◆ quvvatdan qolmoq обессилеть, лишиться сил;
2 силаспособность; ◆ xarid quvvati эк. покупательная способность;
3 спец. мощность, энергия; сила; // силовой; ◆ dvigatelning quvvati мощность двигателя; ◆ elektr quvvati электрическая энергия; ◆ Shu suvning quvvatidan uyimiz yorugʻligi (Ќ. Мућаммадий) Благодаря энергии воды светло в наших домах; korxonalarning quvvatlaridan toʻlaroq foydalanish полнее использовать мощности предприятий; ◆ quvvat stansiyasi силовая станция;
4 помощь, поддержка; ◆ argʻamchiga qil quvvat посл. см. argʻamchi.