raso

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ra-so

Etimologiyasi

RASO Bu sifat asli 'etarli boʻl-' maʼnosini anglatadigan tojikcha rasidan feʼlining (ТжРС, 321) ras hozirgi zamon asosiga -o qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'kami yoʻq', 'etarli darajada' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 616). Bu sifat soʻzlashuv tilida rosa shaklida ishlatilib, asosan 'ortiq darajada' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 627).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. Lx.j — toʻliq, butun, yetarli; mukammal

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kami yoʻq, toʻliq, but. ◆ Raso pach-kalar. Pul raso chiqdi. sht [Alisherning] Ket-ganiga bugun raso bir oy boʻldi. Nega buncha hayalladi ekan ?Uygʻun va I . Sulton, Alisher Navoiy.

2 Aqliy jihatdan toʻla rivojlangan, ka-molotga erishgan; yetuk, barkamol. ◆ Xotin boʻlsa qobilu aqli raso, Erin shoh etar, gar-chi boʻlsa gado. "Aql aqldan quvvat oladi" . ◆ Usmonali aka yer ilmini hammadan koʻra yaxshi biladigan aqli raso odamga oʻxshaydi. S. Axmad, „Choʻl shamollari“ .

Raso qilmoq 1) but qilmoq, toʻldirmoq, rasolamoq. ◆ Pachkani raso qilmoq; 2) voyaga yetkazmoq, „kamolotga erishtirmoq, yetiltir-moq“ . ◆ Aftidan, bularni mashq qildirishga, mashqini tezroq raso qilib, frontga joʻ-natishga hech kim shoshilmas va lozim ham koʻrmas edi. A. Qaxxor, „Oltin yulduz“ . Qaddi raso Qaddi, boʻyi-basti kelishgan, qomatli. ◆ Eshon aya qaddi raso, koʻzidan surma, yuzidan yna-elik arimagan koʻhlik bir xotin edi. S. Axmad, „Saylanma“ .

3 Butunlay, tamoman.

Antonimlari

РАСО. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

raso
1 полный, комплектный, целый; // полно, целиком; ◆ pul raso chiqdi денег оказалось столько, сколько должно было быть;
2 совершенный; достигший зрелости, совершенства;◆ aqli raso odam человек совершенного, зрелого ума; ◆ qomati raso odam статный человек; ◆ raso qilmoq 1) пополнять, добавлять недостающее до комплекта; 2) доводить до совершенства.