roʻdapo
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]roʻ-da-po
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]f. jj < jj - ichak + — oyoq: ichaksimon oyokdari boʻlgan ba-haybat maxluq; sakkizoyoq
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Soʻrgʻichli sak-kizta katta paypaslagichi boʻlgan dengiz hayvoni, sprut. ◆ Koʻchada oyoqlari, matamarda aytiladigan roʻdaponing oyoqlariday, bir-biriga oʻralib borayotgan qoʻrqinchli bir ajoyib narsani koʻrdim. S. Ayniy, „Qullar“ .
2 koʻchma Har qanday bahaybat, vahimali narsa. ◆ -Bir oyogʻim toʻrdayu bir oyogʻim goʻrda, ajal degan roʻdapo eshikning tirqishidan moʻralab turibdi-yu, qolgan besh kunimga shukur qilmay, yana orzu-havas qilaymi, ay-lanay ovsin? — dedi Shukur kampir. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ U tankning motor qis-miga yondiruvchi butshsha tashladi shekilli, lovushagan temir roʻdaponing qornidan ofitser uzini uloqtirdi-da, toʻpponchasini tepadagi allakimga berdi. Oybek, „Kuyosh qoraymas“ . ◆ Roʻdapo bulupshr, siyqa tangadek xira yal-tirab turgan quyoshni yutib yuborishga oshi-qadi. X. Sultonov, „Onamning yurti“ .
3 koʻchma Bichimi kelishmagan, beoʻxshov, besoʻnaqay kiyim yoki yopinchiq. -Bahringiz ochilibdi, oyi. -Ochilganda qanday! Shu roʻ-daponi yopinib, umrimni xazon qilgan ekan-man. A. Muxtor, Opa-singillar. Ichkari uy-larning biridan, lippasiga qistirilgan rudapo qoʻngʻir koʻylagining etagini shosha-pisha tuzatgan koʻyi, semiz, badqovoq xotin chiqib keladi. X. Sultonov, Bir oqshom er-tagi.
4 Qoʻpol, qovushmagan odam. ◆ Habiba xo-nim.. Valixonning koʻz ochib koʻrgani, Tehron va Kobulga nomi ketgan savdogarning qizi. Mayna-chi ? Qishloqi, sahroyi, roʻdapo bir qiz. Sh. Toshmatov, „Erk qushi“ . ◆ "Boʻtam"lab tu-rib, jonimni oladi shekilli bu roʻdapo, deya xayollandi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]РЎДАПО. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.