sepoya
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]se-po-ya
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SEPOYA Bu tojikcha ot 'uch' maʼnosini anglatadigan se sanoq soni bilan (ТжРС, 352) 'oyoq' maʼnosini anglatadigan poy otidan (ТжРС, 311) tuzilgan se poy birikmasiga -a qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan; qismlari qoʻshib yoziladi (ТжРС, 353); 'katta suvni boʻgish, kirgʻoqni suv yuvishdan, toshqindan saqlash uchun uchta xodaning uchini birlashtirib yasalgan maxsus qurilma' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 38).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. — uch poyali, uch oyoqli
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Toʻgʻon, damba qurishda, daryo va anhor-larning qirgʻoqlarini suv yuvib ketishi-dan saqlashda ishlatiladigan, uchta xodani uchburchak shaklida bir-biriga mahkamlab, poyalar orasi xarsangtosh va b. materiallar bilan toʻlgʻaziladigan moslama. ◆ Sepoyachilar daryoning oʻrtasiga sepoyalar oʻrnatdilar. Sh. Rashidov, „Qudratli toʻlqin“ . ◆ Koʻprik xiyla uzun boʻlganligi uchun uch-toʻrt joyida tagi-dan qoʻyilgan zoʻr sepoya tirgaklari bor edi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .
2 Biror narsa osish, ilish uchun moʻl-jallangan uch oyoqli asbob. ◆ Sepoya ostida chimdib dimogʻni, Chelakda pishadi antiqa shoʻrva. M. Ikrom, „Baliqovida“ .
3 shv. Novdadan uchburchak shaklida toʻ-qilgan chambarak. ◆ U savat, (ichida) goʻsht bor. Yonidagi sepoyada sut, qatiq.. S. Nurov, „Narvoy“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СЕПОЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.