shoti
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]sho-ti
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SHOTI 'narvon'. Poʻlatjon uning ishini kuza— tib turdi-da, keyin temir sh o t i b i l a n yuhoriga koʻtarildi (Sayid Ahmad). Shunday maʼnoni anglatgan soʻz eski oʻzbek tilida shatï tarzida talaffuz qilingan [КРС, 903: shatï I. 'lestnicha' (pristavnaya bolïnaya); bu soʻz L.Z.Budagov lugʻatida shatu shaklida keltirilgan (ССТТН, I, 659]; keyinchalik a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: shatï > shâti. Bu soʻz dastlab 'aravaning asosini tashkil qiluvchi, bir necha yeridan koʻndalangiga taxta bilan biriktirilgan ikki uzun yogʻoch1 ni anglatgan (КРС, 904).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Aravaning oʻqi va gʻildira-gidan tashqari yuqori qismi. ◆ Shotidaoʻtir-gan toʻraning aravakashi otga qamchi ham urmaydi. J. Sharipov, „Xorazm“ .
2 Aravaning ot qoʻshiladigan ikki yon yogʻochi. ◆ "Oqtoy" anchadan buyon yaydov yurgani uchun, arava shotisi ostiga asti roʻpara kelmay, oʻynoqilib ketaverdi. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .
3 shv. Narvoy. ◆ Poʻlatjon uning ishini kuzatib turdi-da, keyin temir shoti bilan yuqoriga koʻtarildi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ШОТИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.