siqtamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

siq-ta-moq

Etimologiyasi

SIQTA— 'kuchli darajada nola qil-'. Hoji xola indamadi emas, boshda yigʻladi, s i h t a d i, harshilik hilgʻan chogʻlari ham boʻldi (Mirzakalon Is-moiliy). Hozirgi oʻzbek tilida deyarli mustaqil ishla — tilmaydigan bu feʼl asli qadimgi turkiy tilda ' kuchli nola qil—' maʼnosini anglatgan sïgʻ— feʼlidan — (ï)t qoʻshimchasi bilan yasalgan otga (Devon, I, 388: sïgʻït = sïgʻ + ït) —a qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyirgchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, t undoshi taʼsirida gʻ undoshi q undoshiga almashgan (КРС, 678); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (sïgʻ— + ït = sïgʻït) + a = sïgʻïta > sïgʻta— > sïqta— > siqtä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

yigʻlamoq-siqtamoq Yol-vorib yigʻlamoq, yigʻi-sigʻi qilmoq. ◆ Xotin yigʻlaydi, siqtaydi, oxiri turmushlari bari bir qovushmasligiga koʻzi yetgach, loaqal puldan quruq qolmaslik payiga tushadi. "Mushtum" . ◆ Yigʻlab-siqtayotgan Saodatni chetga surib, bemor tepasiga bordi-da, shpritsdan charsillatib, chetroqqa dori sachratdi. A. Muxtor, „Asarlar“ .

Antonimlari

СИҚТАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

siqtamoq:
yigʻlab-siqtab см. yigʻlamoq.