sugʻormoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

su-gʻor-moq

Etimologiyasi

SUGʻOR— 'oʻsimlikka suv qoʻy—', 'hayvonga suv ber— ’. Yigʻlab-yigʻlab marza olsang, kulib-kulib s u -gʻ o r a s a n (Maqol). Qadimgi turkiy tilda ham shun — day maʼnoni anglatgan bu feʼl asli suvgʻar— tarzida talaffuz qilingan (Devon, II, 218). Devon boʻyicha tu— zilgan Indeksga ilova qilingan grammatik koʻrsatkichda bu feʼl suv otidan —gʻar qoʻshimchasi bilan yasalganligi taʼkidlangan (473— bet). Asli bu soʻz suv otidan —gʻa qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga kuchaytirish maʼno — sini ifodalovchi -r qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilin-gan; oʻzbek tilida v undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan (turk tilida esa gʻ undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan: ТРС, 553: suvarmak), gʻ undoshi ketidagi a unlisi â un — lisiga almashgan: (suv + gʻa = suvgʻa-) + r = suvgʻar— > sugʻar— > sugʻâr—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ekin maydonlarini, oʻsimliklarni suv bilan taʼminlamoq, suv qoʻymoq. ◆ Ekin sugʻormoq. Gʻoʻzalarni sugʻormoq. Yigʻlab-yigʻlab marza olsang, kulib-kulib sugʻorasan. Maqol . ◆ sh* Eshikka yarim boʻyra eni oʻsma ekkan boʻlsalar, shuni ham obkashda suv tashib sugʻorishgan. S. Ahmad, „Ufq“ .

2 Suv bermoq, suv ichirmoq. ◆ Qoʻylarni sugʻormoq. Tuyani choʻmich bilan sugʻorib boʻlmas. Maqol . m ◆ Toshtemir quduqdan bir necha marta suv chiqarib, otlarni sugʻordi, oxur-larga beda soldi. H. Gʻulom, „Feruza“ .

3 koʻchma ("bilan" soʻzi ishtirokida) Singdirmoq. Mehr, gʻamxoʻrlik bilan sugʻo-rilgan tarbiya, albatta, oʻz samarasini beradi. Gazetadan.

4 tex. Toblamoq. ◆ Poʻlatni sugʻormoq.

Antonimlari

СУҒОРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

sugʻormoq
1 поливать, орошать; ◆ yerni sugʻormoq поливать землю;
2 поить (скот); tuyani choʻmich bilan sugʻorib boʻlmaydi посл. нельзя напоить верблюда из черпака, верблюда из ложки не напоишь;
3 перен. выращивать, пестовать; воспитывать; вскармливать, ◆ yoshlarni kommunistik ruhda sugʻormoq воспитывать молодёжь в коммунистическом духе;
4 тех. закалять; ◆ poʻlatni sugʻormoq закалять сталь.