sugʻurmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]su-gʻur-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Oʻrnashgan joyidan kuch bilan tortib chiqarmoq. ◆ Ildiz sugʻurmoq. Ombur bilan mix sugʻurmoq. ◆ Tushida qora matoga oʻralgan kishi uning [cholning] sogʻ qolgan yagona jagʻ tishini sugʻurib olayotgan emish. "Yoshlik" . ◆ Xolmatjon suvsizlikdan qorayib ketgan bir tup niholni sugʻurib olmoqchi edi.. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Qassob qiyma kabobni sixdan sugʻurib olib, sabzidek tish-lab yerdi. N. Aminov, „Qahqaha“ .
2 Tiqilgan, botgan joyidan chiqarib olmoq. ◆ Moʻytanning keksa baliqchisi.. chori-gʻini loydan zoʻrgʻa sugʻurib, qora tutun ichiga kirib ketdi. A. Muxtor, „Qoraqalpoq qissasi“ .
- Xamirdan qil sugʻurganday q. xamir. ◆ Uzoq yillar mobaynida toʻplanib qolgan ortiqcha kunlar, xamirdan qil sugʻurganday, osongina yoʻqotildi. "Fan va turmush" .
3 koʻchma Biror yerdan, toʻdadan, muhitdan ajratib, uzib olib ketmoq. ◆ Popukday qizni issiq uyasidan sugʻurib, olib keldim. Oybek, „Ulugʻ yoʻl“ .
4 Solib qoʻyilgan, joylangan yeridan chiqarmoq, chiqarib olmoq. ◆ -Bermayman de-gin, hali shunaqami? — aravakash qaltirab turgan qoʻllari bilan paypaslanib, yonidan pichogʻini sugʻurdi. X. Toʻxtaboyev, „Yillar va yoʻllar“ . ◆ Uqilichini gʻilofidan sugʻurib, osmonda yarqiratdi. Mirmuhsin, „Temur Malik“ .
5 koʻchma Soʻrib, tortib olmoq; olib qoʻy-moq. ◆ Bezgakni hazil fahmlama. Kishi kuchini sugʻurib, shalpaytiradi. Oybek, „O“ . v. shaba-dalar.
6 Chiqarib yubormoq, tarqatmoq, yozmoq. ◆ Uning badanidan ona tuproq intizorligi, jang-jadal suronlari hordigʻini sugʻurib olayotganday boʻldi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ .
- Jonni (yoki yurakni) sugʻurib olmoq
- Qattiq ruhiy yoki jismoniy azob bermoq, oʻlguday qiynamoq, jonini olmoq. ◆ Otasi endi Togʻayni tavbasiga tayantirmaguncha, bobosini taʼrif va tavsif etaverib, jonini sugʻurib oldi.. "Yoshlik" . Tag-tomiri bilan sugʻurib tashlamoq 1) butunlay yulib tashlamoq; 2) yoʻq qilmoq, bartaraf etmoq. Tilingni sugʻurib olaman Doʻq-poʻpisa iborasi. ◆ Ayo kofir, bilib soʻzla soʻzingni, Tillaring sugʻurib, oʻyay koʻzingni. "Malikai ayyor" . Yurakdan (yoki koʻngildan, miyadan, xayoldan) sugʻurib olmoq Dildan chiqarib tashlamoq, batamom unutmoq. ◆ [Tuygʻunoy:] Bari bir, uning [Rahimovning] nomini yura-gimdan sugʻurib tashlay olmaysiz. B. Rahmo-nov, „Oltin odamlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СУҒУРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
sugʻurmoq
выдёргивать, вырывать; вытаскивать, вытягивать; вынимать; ◆ ildiz sugʻurmoq вырвать корень; ◆ qilichni qinidan sugʻurmoq вытащить саблю из ножен; tishni sugʻurib tashlamoq выдернуть зуб; bezgak kishining kuchini sugʻurib, shalpaytiradi лихорадка, лишая человека силы, расслабляет его; * xamirdan qil sugʻurganday (букв. словно вытягивая волосок из теста) с лёгкостью, без труда; безболезненно; без хлопот; yurakdan (или dildan, koʻngildan, miyadan, hayoldan) sugʻurib tashlamoq вырвать из сердца (из памяти), заставить забыть кого-что-л.