taʼb
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]taʼb
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. j-Jo — tabiat; tabiiy holat; xulq-atvor, xarakter
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Kishining xarak-terida, uning kishilarga, narsalarga mu-nosabatida namoyon boʻladigan ichki tabiat; yoqtirish-yoqtirmaslik jihatdan koʻngli. ◆ Podshohning muborak taʼblari hashamatga moyil koʻrinadi. Oybek, „Navoiy“ . ◆ Lutfdan maroqlanish, lazzat olishda individning xarakteri, taʼbi, fahm-farosati katta ahamiyatga ega. "OʻTA" . ◆ Bu jahonda, deydilar, Har kimda bor bir oʻzga taʼb, Menga may, bulbulga tong, Gul bargida shabnam shirin. E. Vohidov, „Muhabbat“ .
- Taʼbi olinmoq Kayfiyati buzilmoq, xafa boʻlmoq. ◆ Haydar nimadandir Anorxonning taʼbi olinganini sezdi. I. Rahim, „Ixlos“ . Taʼbi ochilmoq Kayfiyati yaxshilanmoq, lili ravshanlashmoq, yengil tortmoq. ◆ Sidiq-jon Oʻrmonjonning oldidan taʼbi ochilib chiqib ketdi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . Taʼbi tortmoq yoki taʼbiga yoqmoq Tabiatiga, didiga toʻgʻri kelmoq. ◆ [Yormat] Baʼzi bir taʼbi tortgan odamlarga: "Toʻyga birga boʻling!" deb qoʻyadi oʻzicha. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . Taʼbi xira (yoki tirriq, kir, xufton, namozshom) Kayfiyati buzuq, buzil-gan; diqqat. ◆ Boʻta uzok, uxlab qolganidan taʼbi xira boʻlib, hovliga tushdi. S. Ahmad, „Hukm“ . ◆ Avazning taʼbi tirriq edi, indamadi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Ertalabdan direktorning taʼbini xufton qilishning nima keragi bor. "Mushtum" . ◆ ..Sherbekning qulogʻiga gap kirmas, taʼbi namozshom edi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .
2 Xohish, ixtiyor; ragʻbat. ◆ Birovlarning taʼbiga qarab ish qilmoq. n ◆ Nurining hech qanday soʻzga, ishga taʼbi yoʻq edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Alay-balay desam, tutib olib urish ham taʼbida bor. H. Shame, „Xarakteristika“ . -Mana bu kreslo ham sizga havola. Oling, menga bir oddiyroq stul bersangiz boʻladi, — dedi Mohidil. -Taʼ-bingiz, — dedi sekretar qiz. J. Abdulla-xonov, Toʻfon.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАЪБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
taʼb
1 натура; характер, нрав; настроение; ◆ falsafa sotishni taʼbim koʻtarmaydi не в моей натуре философствовать; я не люблю философствовать; ◆ taʼbim xira (или kir, tirriq) разг. у меня плохое настроение; ◆ nega taʼbingiz xira (или kir, tirriq)? разг. почему у вас плохое настроение?; почему у вас кислый вид?; чем вы огорчены?; ◆ taʼbimiz chogʻ у нас хорошее настроение, нам весело; ◆ taʼbi chogʻ boʻldi он обрадовался; ◆ taʼbi olindi он обиделся; он принял близко к сердцу; ◆ uning anchagina taʼbi olindi он несколько обиделся; ◆ taʼbingiz olinmasin не принимайте близко к сердцу, не обижайтесь; ◆ taʼbingiz uchun для вас, для вашего удовольствия;
2 перен. желание, воля; намерение, хотение; ◆ birovning taʼbiga qaramoq считаться с (чьим-либо) желанием; ◆ ishlash taʼbingizda boʻlsa если вы желаете работать; ◆ agar taʼbingizga kelib qolsa если вы вдруг захотите, если вам захочется; ◆ kutasizmi, ketasizmi - taʼbingiz хотите - подождите, хотите - уходите, воля ваша;
3 перен. вкус; ◆ taʼbingni qara-ya! ну и вкус у тебя!; ◆ taʼbim tortgan (или soʻygan) odam человек по моему вкусу (т. е. нравящийся мне), человек, к которому меня тянет (см. также tabiat 2, 3, 4).