tabiiy
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ta-bi-iy
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. طَبِيعِيّ – tabiatga oid, tabiatda boʻladigan; odatiy, meʼyoriy
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Tabiatning oʻzida mavjud boʻlgan, inson taʼ-siri boʻlmagan; zid. sunʼiy. ◆ Tabiiy boylik-lar. Tabiiy sharoit. Tabiiy gaz. m ◆ Tuz tabiiy konlardan va shoʻr suvlardan olinishi malum. "Fan va turmush" . ◆ Uning fikricha, sunʼiy shoxlatilgan gʻoʻzaning yuzta sunʼiy koʻsagidan koʻra shoxlatilmagan gʻoʻzaning oʻn-ta tabiiy koʻsagi afzalroq — ogʻir va nax-tasining tolasi uzun boʻlishi kerak edi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari. ◆ Issiqkoʻl sohillarini tabiiy shifobaxsh maskan, deya bejiz aytishmaydi. Gazetadan .
2 Tabiatning oʻz asl holati, qonun-qoi-dalari bilan bogʻliq boʻlgan, bogʻliq holda yuz beradigan. ◆ Tabiiy tanlanish. Tabiiy uz-garishlar. yash "Boburnoma" ni varaqlar ekan-siz, oʻrni-oʻrni bilan tabiat manzaralari chizilgan lavhalarga, tabiiy hodisalar tas-viriga duch kelasiz. "Fan va turmush" . ◆ Bu tabiiy ofat [er qimirlashi) kishilarning irodasi mustahkam, bir-biriga madadkor.. ekanligini yana bir bor isbotladi. Gazetadan .
62S
- Tabiiy fanlar esk. Tabiat hodisalari va qonuniyatlari haqidagi fanlar majmui. ◆ Nega oʻrta asrlarda tabiiy fanlar jahonni hayratga solarli darajada taraqqiy etib, Beruniy, Xorazmiy, Ibn Sino kabi allomalar yetishib chiqdi? S. Karomatov, „Oltin kum“ .
3 Aslida (yaratilishida) bor boʻlgan. ◆ Jla-bidagi tabiiy xoli oʻziga yarashgan. yat Tabiiy holati buzilmagan tuproqning unumdorligi tuproqning tabiiy unumdorligi deb ataladi. "Fan va turmush" .
4 kesim vazifasida. Odatga, mantiqqa toʻgʻri (ke-ladigan), boʻladigan hol. ◆ Yangi yil arafasi-da har bir qalbda eng dilbar orzular oshib-toshadi, bu — tabiiy. "Saodat" . ◆ Katta ish bajarayotganda, odam mayda-chuyda kamchilik-larga yoʻl qoʻyishi tabiiy. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Kishi ogʻir damlarda qadrdon doʻst-larini yodga olar ekan, yurtini qoʻmsashi tabiiy. Nazarmat, „Joʻrlar baland sayraydi“ .
5 mod. s. Albatta, oʻz-oʻzidan, shubhasiz, aniq. ◆ Tabiiy, Xushroʻyning felini yaxshi 6wi-gan ota-ona uning raʼyini olmasdan turib, bir ish qilmoqdan qoʻrqardilar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Soʻzamol, badavlat.. qari togʻaning birdan koʻz yumib, sukutga boti-shining sababini, tabiiy, Yoʻlchi tushunma-di. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Kech. Tabiiy, bu choq kishilar orom ogʻushida. N. Safarov, „Olovli izlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАБИИЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Forscha fa
Ruscha ru
tabiiy
1 естественный, природный, нормальный, натуральный; самородный; ◆ savqi tabiiy книжн. естественное чувство; инстинкт; ◆ tabiiy chegaralar естественные границы; ◆ tabiiy tanlanish биол. естественный отбор; ◆ SSSRning tabiiy boyliklari природные богатства СССР; ◆ tabiiy hodisalar явления природы; ◆ tabiiy oltin gugurt самородная сера; ◆ tabiiy kulgi естественный смех; ◆ yuzning tabiiy qizilligi натуральный румянец; ◆ gʻayri tabiiy неестественный; сверхъестественный; ◆ tabiiy ravishda (или holda) естественным образом;
2 стихийный; ◆ tabiiy ofat стихийное бедствие;
3 геогр. физический;◆ Oʻzbekistonning tabiiy kartasi физическая карта Узбекистана;
4 вводн. естественно; натурально; ◆ bu shovqin-suronda bolaning nima deganini, tabiiy, chol eshitmas edi старик, естественно, нерасслышал при таком шуме, что говорил ребёнок.