tamba
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tam-ba
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TAMBA ' eshik ichkarisiga ochilmasligi uchun tirab qoʻyiladigan narsa'. Eshikni bekitdik, orhasiga kat— ta bir xarsangni olib kelib, t a m b a hoʻydik (Gʻafur Gʻulom). Devonda xuddi shunday maʼno tam soʻzi bilan anglatilgani koʻrsatilgan (Devon, I, 324). Shunga koʻra tamba soʻzi tarkibidagi —ba qismi qoʻshimcha boʻlib chiqadi; bu qoʻshimcha asli —ma shaklida ishlatilib, feʼldan ot yasaidi. Demak, tamba soʻzi tarkibida tam oti emas, balki 'ichkariga ochilmaydigan qil-1 maʼno — sini anglatgan feʼl qatnashgan boʻlib chiqadi. Koʻrina-diki, tam— feʼlidan —ma qoʻshimchasi bilan ot yasalgan, keyinchalik qator kelgan mm undoshlaridan ikkinchisi b undoshiga, a unlilari ä unlilariga almashgan: tam— + ma = tamma > tamba > tämbä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Eshikni bekitish uchun uning orqasidan tiralgan yoki tiraladigan taxta, yogʻoch va sh.k. ◆ Eshikka tamba qoʻymoq. m ◆ Zulfizar katta darvoza tomon otildi. Tambasini olib tashlab, oʻzini qalishzor qoʻyniga urdi. K. Yashin, „Hamza“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАМБА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.