tanob

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-nob

Etimologiyasi

arabcha — arqon; pay

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 esk. Yer oʻlchash, uzunlik oʻlchash, chiziq tortish va shu kabilarda ishlatiladigan uzun chilvir, reja ip.

Tanob tortmoq (yoki urmoq) Reja ip tortib oʻlchamoq. ◆ Matchon toʻra kuzda hosilni yigʻishtirib olgach, qumgacha choʻzilgan boʻz yerlarga tanob urdirib, oʻziga qoʻshib oldi. J. Sharipov, „Xorazm“ .

2 kam qoʻll. Umuman, ingichka arqon, chilvir yoki kanop ip, rishta. ◆ Shohning amri bilan ming polvon va kal ikki kecha-kunduz yoʻl tortib, Goʻsha togʻiga yetib, chortigʻlar [chodirlar] tanobini tortib, yotaverdi. Zulfizar bilan Avazxon . ◆ Bekam-koʻst turmush kechirib, er-xotin totuv yashayotgan kezlarda toʻsatdan bu inoq oila charxining tanobi uzildi. I. Rahim, „Yosh xotin“ . ◆ Band etib zulfing aro koʻnglimni ozod etganing, Qush uchirgandek erur bogʻlab ayogʻiga tanob. Nodira .

3 esk. tar. Oʻrta Osiyo xonliklarida: to-monlari 60 gazdan iborat boʻlgan maydonga teng yuza (yer) oʻlchov birligi. ◆ Tong otguncha bir tanobcha yerning gʻoʻzasi suv ichdi. I. Raxim, „Chin muxabbat“ . ◆ Bogʻning sathini Salim uch yarim tanob, Fazliddin uch tanob moʻl-jalladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

4 esk. tar. Oʻrta Osiyo, xususan Oʻzbekistonda qoʻllangan uzunlik oʻlchov birligi (17-asrda 39,9 metrga teng boʻlgan).

Ogʻzining (yoki labining) tanobi qochmoq ayn. ogʻzining bogʻichi qochmoq q. bogʻich. ◆ Murodovani koʻrganda ogʻzining tanobi qochadigan Zunnunov bugun haqiqatan ham xomush koʻrindi. I. Rahim, „Ixlos“ . ◆ -Bor, yana bir miridan tashladim, — deb yubordi. Inglizning labining tanobi qochib, iljaydi. K. Yashin, „Hamza“ .

Tanobini tortmoq 1) yoʻl, hajm va shu kabilar jihatdan qisqartmoq, kamaytirmoq. ◆ Mingan oti jonivor Yoʻlning tanobin tortdi. Nurali . ◆ Umridan baraka topsin. Choʻlning tanobini tortyapti. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ . ◆ Ovqatning tanobini tortib qoʻyishdi. I. Rahim, „Chin muxabbat“

2) boʻlmagʻur, nomaqbul ish-harakatga chek qoʻymoq, shunday xatti-harakatdan tiyib qoʻymoq}}. ◆ ..xoʻjaliklarning badaniga zulukday yopishib olgan mana shunaqa odamlarning tanobini tortish kerak. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Amakisiga yon bosgan oʻgʻlidan ham ranjidi. Tanobini tortib qoʻymoq niyatida uyga kelsa, Javhar yoʻq. J. Abdullaxonov, „Xonadon“ .

Antonimlari

ТАНОБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tanob
1 уст. спец. длинный шнур или тонкая верёвка, при помощи которой измеряли площадь или провешивали горизонтальные и вертикальные линии;
2 = kanop 2;
3 уст. танап (мера площади, различная в разных районах; от 0,15 до 0,5 гектара); ◆ tanob tortmoq уст. измерять земельный участок; ◆ 

• tanobini tortmoq проучить; призвать к порядку; ◆ Shunaqa odamlarning tanobini tortish kerak (А. Ќаћћор, «Ќўшчинор») Необходимо проучить таких людей;◆ yoʻlning tanobini tortmoq сокращать, срезать путь; ◆ ogʻzining tanobi qochdi он очень обрадовался; ◆ U xursandligidan ogʻzining tanobini ham yigʻishtira olmay qoldi («Муштум») Он не мог скрыть улыбку радости.