tariq
tariq I
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ta-riq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TARIQ 'donini oqlab, soʻk olinadigan boshoqli oʻsimlik'. Chumchuhdan hoʻrhhan t a r i h ekmas (Ma-qol). Bu ot qadimgi turkiy tilda 'ekin maydoni' maʼ-nosini anglatgan tar otidan -ï qoʻshimchasi bilan yasa-lib, ekin ek ' Msgnosini anglätgvn feʼlga —gʻ qoʻshim— chasini qoʻshib yasalgan (ЭСТЯ, III, 158; Devon, I, 354); keyinchalik oʻzbek tilida soʻz oxiridagi gʻ undoshi q un-doshiga, a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi ioʻqolgan: (tar + ï = tarï—) + gʻ = tarïgʻ > täriq. Bu ot dastlab donning barcha turlarini bildirgan, keyinchalik maʼnoda torayish, xoslanish voqe boʻlib, don ekinining faqat shu bir turini anglata boshlagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Boshoqdoshlar oilasiga mansub bir yillik gʻalla oʻsimligi va uning oqlab soʻk qilinadigan mayda doni. ◆ Tariq sepmoq. ◆ ..qir pastida tariq oʻrayotgan bir toʻda dehqonlarni koʻrishi bilan tabiatidagi bir damlik ravshanlik oʻrnini yana diqqatbozlik egallab oldi. Tuygʻun, „Soʻnggi sayohat.“
tariq II
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ta-riq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash][ arab. – yoʻl, koʻcha; usul, yoʻsin, yoʻl ]
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]esk. ayn. tariqa. ◆ Ne tariq bilan? — qiziqib soʻradi Najmiddin. Oybek, „Navoiy.“ ◆ ..ota-onasidan chiroyli axloqni, odamlarga odamlarcha muomala tariqini oʻrganib kelibdi. M. Ismoiliy, „Odamiylik qissasi.“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАРИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.