taroq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ta-roq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
TAROQ ' soch—soqolni tarash buyumi'. Nima balo, bir haftadan beri sochingga t a r o h tegmaganga oʻxshaydi! Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatuvchi ot asli 'ajrat-', 'boʻlak—boʻlak qil—' maʼ-nosini anglatgan tar- feʼlining (ДС, 536) 'takror' maʼnosini ifodalovchi —gʻa qoʻshimchasini olgan shakli — dan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (Devon, I, 434); keyin — chalik gʻ undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan (КРС, 706, 707), oʻzbek tilida birinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unli — siga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: (tar— + gʻa = targʻa-) + q = targʻaq > taraq > tärâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Soch, soqol tarash uchun ishla-tiladigan, yogʻoch, metall, suyak va sh.k. dan yasalgan tishli buyum. ◆ Shamshod taroq. Temir taroq. Mayda tishli taroq. sht Talʼat shimining choʻntagidan taroq olib, sochini tekislarkan, tagʻin jshmaydi. Oʻ. \oshi-mov, „Qalbingga quloq sol“ .
2 Matoga bosiladigan shu nusxadagi naqsh, taram-taram gul. ◆ Jonoqi olmalarning ikki betidagi naqsh Margʻshon atlasining mayda taroqlarini eslatadi. S. Akbariy, „Shodlik davomi“ .
3 tex. Dastgox, moslama va sh.k. ning narsalarni tarash yoki titish uchun xizmat qiladigan qismi. Yigiruv dastgohining ta-rogʻi. n Bu yerning bola-chaqasi tshi chiqib, avvsh bshgan soʻzi — arqoq bshan tarogʻu nay-cha bshan moki. A. Muxtor, Opa-singillar.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ТАРОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
- Yoqutcha: тараах