tarqalmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tar-qal-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bir oʻrindan, bir toʻp-dan turli tomonga qarab yoʻnalmoq, ketmoq. ◆ Mehmonlar tarqaldi. Qoʻylar har tomonga tarqaldi. n ◆ Otabek eshikdan chiqqanda, Sodiqni koʻmib kelgan kishshar qurʼon oʻqib, tarqalmoqda edilar. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 Tevarak-atrofga yoʻnalmoq; yoyilmoq, sochilmoq. Muattar hid butun uyga tar-qaldi. n Qamshgan tutun juda sekin tar-qalmoqda edi. Yoʻlchi nafasini rostlash uchun eshikka chiqdi. Oybek, Tanlangan asarlar. Bular — bulutlar, Eʼzozxon! Shu bulutlar tunda yigʻshib, kunduz tarqshib turibdi. H. Gʻulom, Mashʼal.

3 Joylarga, kishilar orasiga kirib bormoq. ◆ Faqat oʻtgan asrning oʻzidagina gripp epidemiyasi toʻqqiz marta tarqaldi. "Fan va turmush" . Kana — planetamizda keng tar-qalgan jonivor. "Fan va turmush". Maʼlum-ki, Eron va Oʻrta Osiyoda islomgacha asosan otashparastlik keng tarqshgan edi. "OʻTA".

4 Kishilar qulogʻiga yetib bormoq, shu tarzda maʼlum-mashhur boʻlmoq; yoyilmoq, bilinmoq. U sarpolarning ovozasi.. butun Toshkentga boʻlmasa ham, shaharning yarmiga tarqshgan. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Bu xshqda keng tarqalgan ashula edi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ Olmos botirning dovrugʻi hamma yoqqa tarqalibdi. "Oltin beshik" .

5 Urchimoq, urchib koʻpaymoq. ◆ Bu jallod joʻji-boʻji tuxumidan tarqalganga oʻxshay-di.. Oybek, „Navoiy“ .

6 koʻchma Arimoq, arib yoʻq boʻlmoq; yoʻ-qolmoq, ketmoq. ◆ Karaxtligi tarqalmoq. Mastligi tarqalmoq. n ◆ Bosh ustida tu-tun tarqalar, goʻyo tutun emas, asta-sekin hasrat tarqalar edi. A. Muxtor, „Opa-sin-gillar“ . ◆ Uyqusi butunlay tarqalib ketgach, oʻzini juda tetik va bardam sezdi. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Laʼlining jununi tarqal-gan boʻlsa ham, hali yaxshi sogʻayib ketmagan. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

Antonimlari

ТАРҚАЛМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Feʼl

tarqalmoq tarqalmoq

Ruscha _ru

tarqalmoq
1 расходиться; разбредаться; рассеиваться; mehmonlar tarqaldi гости разошлись; qoʻylar dalaga tarqalib ketdi овцы разбрелись по полю; tuman tarqaldi туман рассеялся;
2 распространяться; ◆ butun oʻlkaga tarqalmoq распространиться по всему краю; стать известным во всем крае; gul xidi butun uyga tarqaldi запах цветов распространился по всему дому;
3 распадаться, разваливаться; toʻgarak tarqalib ketdi кружок распался; kengashli toʻy tarqalmas погов. дело (букв. той), которое делается по (общему) совету, не расстроится (не будет неудачным);
4 перен. рассеиваться, проходить; kayfi tarqaldi он отрезвел, протрезвился; хмель у него прошёл.