taxtakachlamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tax-ta-kach-la-moq

Etimologiyasi

TAXTAKACHLA- q. taxtakach ^ TAXTU BAXT Bu ot tojikcha 'hukmdor oʻtirishi uchun saroy toʻriga oʻrnatilgan, maxsus bezatilgan oʻriqsiq', 'hukmdorlik' maʼnosini anglatadigan taxt I otini (ТжРС, 386) -u bogʻlamasi orqadi 'toleidan mamnunlik' maʼnosini anglatadigan baxt otiga boglab tuzilgaya bülib, xam taxt, xam baxt' maʼnosi bilan taxtu baxtdan voz kechib birikmasi tarkibida ishlatiladi (OʻTIL, II, 136). OʻTILga bu otni -i izofasi bilan kiritilgani oʻrinli boʻlmagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Taxtakach orasiga olib, qisib qotirmoq. Doʻppini taxtakach-lamoq.

2 Singan aʼzo suyaklarini taxtakach orasiga olib, siqib bogʻlab qoʻymoq. ◆ Boboqul ota qayoqdandir yogʻoch topib keldi. Uni Nigora aytganday qilib yoʻndi. Ikkovlashib Sher-bekning dod-voyiga ham quloq solmay, chap qoʻlini taxtakachlab bogʻlashdi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . Hamshiraning yonida qoʻlini taxtakach-lagan novcha doktor ham turardi. S. Karomatov, Oltin qum.

Antonimlari

ТАХТАКАЧЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taxtakachlamoq
1 прессовать, зажимать, стискивать деревянным прессом (напр. тюбетейку);
2 накладывать лубки из двух досок (при переломе кости).