taxtiravon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tax-ti-ra-von

Etimologiyasi

TAXTIRAVON Bu ot asli 'xukmdor oʻtiradigan oʻrindiq' maʼnosini anglatadigan taxt otini 'yur-' maʼnosini anglatadigan raftan feʼlining (ТжРС, 322) rav hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 317) -on qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilinib, 'yuradigan' maʼnosini anglatuvchi ravon sifatiga boglab tuzilgan izofa birikmasi boʻlib, oʻzbek tilida qoʻshib yoziladi; 'martabali amaldorni, badavlat kishini oʻtirgizib koʻtarib yuriladigan usti yopiq hashamatli zambar' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 136).    ’
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. o¹ jj‘taxtiravon ^— yuruvchi taxt

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sharq mamlakatlari va Janubiy Amerikada: maʼlum bir safar chogʻida oliy martabali shaxslar oʻtqazilib, sopi yelkaga qoʻyib koʻtariladigan yoki fil ustiga oʻr-natiladigan, usti berk hashamdor zambar. ◆ Bizlar Shohrux janoblarini suyab, xachirdan tushirdik va avaylab, taxtiravonga soldik. Toʻrt mulozim ul taxtiravonni yelkalab, lashkargohdagi bir chodirga eltib, oʻila yerga janoblarini yotqizdilar. M. Osim, „Zulmat ichra nur“ .

2 koʻchma Ravon, tekis (yoʻl haqida). ◆ Fab-rikaning yoʻlini taxtiravon desang-chi, Fab-rikaning qizini qandak oʻrik desang-chi. "Folklor" .

Antonimlari

ТАХТИРАВОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.