tekis

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

te-kis

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Yuzida gʻadir-budir, baland-past, oʻnqir-choʻnqir joylari boʻlmagan; silliq. ◆ Tekis taxta. Tekis maydon. Tekis devor. m ◆ Kecha qorongi va tumanli edi. Keng, tekis koʻchaga uzoqdan chiroqlar tuman ichida xira, sovuq nur sepadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Ioʻl tekis, mashina sshjinmasdi. S. Ahmad, „Ufq“ .

2 Joylashish, oʻlcham (hajm yoki boʻy) va sh.k. jihatdan bir xil. ◆ U jilmayganida, qizlarnikiga oʻxshash, tekis tishlari yarq etib ketdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Boʻyi baland, qomati kelishgan, qora soqoli iyagida tekis qilib qirqilgan. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Koʻk bluzka kiygan ikki qiz Bashoratlarning oldiga keldi. Ular bir-birlariga juda oʻxshar, boʻylari ham tekis, juda chiroyli qizlar edi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .

3 Bir maromda, bir xil tezlikda. ◆ Tekis harakat. Tekis odim. m ◆ Xuddi sirk otla-riday bezatilgan semizgina, silliqqina boʻz ot tekis olib ketdi. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Undan nariroqda qora kalxat, sanʼatini namoyish qilayotganday, bir tekis suzib yuribdi. N. Fozilov, „Diydor“ .

4 rvsh. Baravariga, yoppasiga bir vaqtda; shigʻa, qiygʻos. ◆ Urugʻlarni tekis undirib ol-moq. Giloslar bir tekis gulladi. Gʻoʻzalar bir tekis unib chiqdi. n ◆ Har safar tekis chi-qib, yashnab oʻsayotgan yam-yashil gʻoʻzalarni koʻrganimda.. paxtazordan chiqqim kelmas edi. O. Yoqubov, „Ikki muhabbat“ .

5 Har jihatdan teng, baravar, bir hu-quqdagi. ◆ Suv xudoyimning mulkimi ? Xaloyiq tekis ichadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Meni saylang, negakim, Endi qadrdon boʻla-man. Bir tekis hammangizga Xizmati bajon qilaman. Hamza .

6 koʻchma s.t. Beishkal, silliq; bir xil qilib. ◆ Ishi juda tekis. Hamma ish tekis boʻlib ketdi. m ◆ Musa koʻsa bir yerda turmas, chigitlarni bir tekisda ekish kerakligini, chigit toʻrt enlikdan chuqur boʻlmasligini hadeb tayinlardi. S. Ahmad, „Hukm“ .

7 s. t. Kelishgan, chiroyli. ◆ Oʻrtada oʻn olti-oʻn yetti yashar bachcha oʻynaydi. U rang-siz, xipcha, "tekisgina", yana toʻgʻrirogʻi, "po-pukday" bola. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Anov togʻ bilan manov togʻ egiz ekan, Jami qizdan oxun qizi tekis ekan. "Oq olma, „qizil olma"“ .

Antonimlari

ТЕКИС. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Chuvashcha _cv : такăр

Ruscha _ru

tekis
1 ровный, гладкий; // ровно, гладко; ◆ tekis yoʻl ровная дорога; ◆ tekis taxta гладкая доска; ◆ tep-tekis maydoncha совершенно ровная площадка; ◆ tep-tekis taxta совершенно гладкая доска;
2 дружный; // дружно; ◆ urugʻlarni tekis undirib olish uchun oʻz vaqtida ekish kerak чтобы получить дружные всходы, нужно провести сев своевременно;
3 мерный, плавный; ритмичный; равномерный; размеренный; // мерно, плавно; ритмично; равномерно; размеренно; ◆ tekis tezlanuvchan harakat физ. равноускоренное движение; ◆ tekis yurish плавная походка; ◆ tekis harakat 1) плавное движение; 2) физ. равномерное движение; ◆ bir tekis(da) 1) мерный, плавный, ритмичный, равномерный; размеренный; ◆ bir tekis qadam tashlab bormoq идти мерным шагом; 2) мерно, плавно; ритмично; равномерно; ◆ bir tekis taraqqiy etmoq равномерно развиваться; 3) одинаковый; ◆ bir tekis bolalar одинаковые (по росту) дети; ◆ chigitning bir tekis(da) unib chiqishi дружные всходы хлопчатника; 4) одинаково; ◆ Hamma boy bir tekisda insofsiz (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Все богачи одинаково бессовестны; ◆ (bir) tekis boʻlmoq 1) стать ровным; 2) стать равным; сравняться; ◆ (bir) tekis qilmoq 1) сровнять; 2) сравнять;
3 разг. гладенький, смазливый, красивый (о человеке);
4 перен. разг. гладкий; // гладко; без сучка, без задоринки;
5 разг. гладкий, складный; // гладко, складно; ◆ tekis nutq гладкая речь.