tepki

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tep-ki

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I 1 Oyoq bilan berilgan zarb. ◆ Xudoyqul bir nafas gʻingshib yotdi. Tepkidan ogʻrigan joylarini sekin-asta siladi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Bola koʻrsatilgan ikkinchi soʻzni oʻqiyman deb turganda, sinf eshigi qattiq tepkidan lang ochilib, ichkariga sovuq yopirilib kirdi. M. Ismoiliy, „Fargʻonat“ .o.

Ot tepkisini ot koʻtaradi Teng kuchlilar bir-biriga bas kela oladi, chidash bera ola-di, degan maʼnoli maqol. Tepki yemoq 1) tep-ki zarbiga uchramoq, tepilmoq. ◆ Mamarayim, egasidan tepki yegan itday, orqaga chekindi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .; 2) xoʻrlanmoq.

[Yoʻlchi:] ◆ Chiday olmadim, mulla aka.. Men ham odam farzandi, tokaygacha tepki yeyman. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Toʻp, zambarak kabi otish qurollaridan oʻquzilganda, uning orqaga beradigan zarbi. ◆ Toʻpning tepkini kamaytiradigan qurilmasi.

3 Oʻq otadigan qurollarning otish mexa-nizmini ishga soluvchi qismi. ◆ Pulemyot tep-kisi. Toʻpponcha tepkisi. n ◆ "Otaymi, ot-maymi!".. Oʻng qoʻlining barmogʻini miltiq tepkisiga yuborib, uni bosayotgan joyda yana toʻxtadi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ .

4 Mahalliy toʻqish dastgohining oyoqlar bilan galma-gal bosib, dastgohni ishga tushirish, uning muntazam ishlashini taʼ-minlash uchun xizmat qiladigan qismi. ◆ Hojiyaxon boʻz toʻqishni endi oʻrgangan, oʻng qoʻli tasma gʻaltakni tortsa, chap oyogʻi tepkini bosolmas, oʻng oyogʻi tepkini bossa, chap qoʻli gulani juftlolmas edi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .

5 Dastgohning shu qismini bosganda toʻ-qilib, zichlangan moki ipi. ◆ Atlasning tepkisi qancha koʻp boʻlsa, abr bezakdan olinadi-gan taassurot shunchalik zoʻr boʻladi. Gazetadan .

Sakkiz tepki atlas Qalin, yuqori si-fatli atlas. ◆ Yana yurib ketadi sakkiz tepki gul atlas, Chiviq beqasamlarning olagʻovur bozori. Gʻ. Gʻulom . Tepki mashina Maxsus tepkisi, pedalini oyoq bilan bosib yurgizi-ladigan tikuv mashinasi. ◆ Oyim tepki ma-shinada Donoga koʻylak tikib oʻtirgan ekan. X. Toʻxtaboyev, „Sariq devni minib“ .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tep-ki

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

II tib. 1 Asosan, bolalarda uch-raydigan, quloq oldi bezining yalligʻ-lanishidan iborat oʻtkir yuqumli kasallik. ◆ Tepki koʻproq qish, bahor fasllarida uchray-di. I. Fozilov, „Tepki“ . ◆ Tepki kasali bilan hamma yoshdagilar ham ogʻrishi kuzatiladi. "Saodat"

2 Ayrim kasalliklar tufayli paydo boʻladigan mayda, pufakchasimon qizil dog-lar; toshma, gul. ◆ Qizilcha kasali.. yuqadigan boʻlib.. ikkinchi kunida kishining taniga kizil tepkilar chiqadi. 3. Tohiriy, „Sogʻliqni saqlash“ .

Antonimlari

ТЕПКИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tepki I
1 пинок, удар или толчок (ногой); ◆ bu futbolchining tepkisi juda kuchli у этого футболиста очень сильный удар; ◆ ot tepkisini ot koʻtaradi погов. удар коня может снести только конь (т. е. с сильным может сравниться только сильный); ◆ tepki yemoq прям. и перен. получать пинок; ◆ Men ham odam farzandiman, tokaygacha tepki yeyman! (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Я тоже человек (букв. дитя человека), доколе же я буду пинки получать!;
2 воен. откат орудия, отдача;
3 воен. спусковой крючок; гашетка (пулемёта);
4 педаль; ◆ tepki arava уст. велосипед; ◆ 

• sakkiz tepki atlas см. sakkiz.
  

tepki II
мед. свинка.