tikanak
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ti-ka-nak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TIKANAK 1 tikanli oʻsimlik'. Choʻhqining oʻrta yerida .. tikanak va archa choʻkirtaklaridan gulxan yoqilgach bolalarning quvonchi yana qanotlandi (Hakim Nazir). Bu soʻz asli tikän otidan kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(ä)k qoʻshimchasi bilan hosil qilingan: tikän + äk = tikänäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Tikanli oʻsimliklarning umumiy nomi. ◆ Onaxon.. tikanak bosibketgan goʻriston ustidan toʻgʻri temir yoʻl usta-xonasi tomonga yoʻl oldi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ . ◆ Choʻqqining oʻrta yerida, "Toshbu-loq" yaqinida tikanak va archa choʻkirtak-laridan gulxan yoqilgach, bolalarning quvonchi yana qanotlandi. H. Nazir, „Soʻnmas chaq-mokdar“ .
2 ayn. tikan. - Oyoq.shrimni ari talab ketdi! — deb tipirchilab oʻtirib oldi. Bolalar egilishib qarashsa, ari degan narsa koʻrin-masdi. Faqat paypogʻining hamma yogʻiga ti-kanaklar yopishib olgandi. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqdar. ◆ \Abdusamad\ Oʻgay otaning koʻziga tikanak boʻlmaslik uchun bir burchakka ti-qilib uxlab qolar edi. Oybek, „Navoiy“ .
- Tikanak tuz Novvotsimon kristallan-gan yirik tuz. ◆ Bsio-qazoni hozir daf qi-lamiz. Bitta tovoqqa kul solib, tikanak tuz bshshn bir kaft isiriqning donidan olib keling. R. Fayziy, „Hazrati inson“ . Chaqir tikanak Poyasi yotib oʻsadigan yovvoyi oʻt va uning yulduzcha shaklidagi tikani (tikan-laridan biri yuqoriga qarab oʻsgan boʻladi). ◆ Oyoqlarimga chaqir tikanaklar kirib, hamma narsa yoʻlimni toʻsardi. E. Raimov, „Ajab qishloq“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТИКАНАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.