tilla

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

til-la

Etimologiyasi

TILLA Bu ot ПРСda [tela, täla] shakllarida (335), ТжРСda tilpo shaklida (393) yozilgan; oʻzbek tiliga tojikcha shakli o tovushini a tovushiga almashtirib olingan; 'oltin' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 177). Bu ot badiiy asarda tillo shaklida ham ishlatiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. bLL / ih — oltin, zar

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ayn. oltin 1. Bir gramm tshia. sht Shu paytdan tillaga ishqi tushib qolganiga oʻlaymi u xumparning. F. Musajonov, Himmat.

2 Shu metalldan zarb qilingan pul, undan yasalgan qimmatbaho buyum; boylik. [Kanizakning] Koʻmib qoʻygan tillasi yoʻq-dir, koʻmib qoʻygan tshiasi boʻlganda, boʻydoq yigitga tvgar edi. A. Qahhor, Koʻshchinor chirokdari.

3 tar. Qiymati oʻn soʻmga teng boʻlgan tilla tanga. Hoji kulumsirab, qoʻlidagi uch-toʻrtta oq tanga bilan bitta tshiani Oy-bodoqqa uzatdi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

4 koʻchma Eng yaxshi, qimmatli narsa yoki sevimli kishi haqida. Nigora koʻrpada cha/i-qancha yotib, xayolga choʻmdi. "Dadang bilan birga ovga ham chiqqanmiz, tshia odam edi", dedi oʻsha choʻpon. Dadasi tilla odam boʻlganmi-yoʻqmi — Nigora bilmaydi. S. Anorboyev, Oq-soy. -Joʻravoyni aytmaysizmi! Men odam-ning bunaqa tillasini koʻrmaganman, — dedi Umurzoq ota. H. Gʻulom, Mashʼal.

5 bot. Vohalarda, sugʻoriladigan yerlarda oʻsadigan koʻp yillik, yalpoq boshoqli oʻsim-lik.

6 Tilla (erkaklar va xotin-qizlar ismi).

Antonimlari

ТИЛЛА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tilla
1 золото; // золотой; ◆ Sizning har bir soʻzingiz biz... uchun tilladan afzaldir (Ойбек, «Навоий») Каждое ваше слово нам... дороже золота; ◆ sof tilla чистое золото; ◆ tilla tish золотой зуб;◆ tilla soat золотые часы; ◆ tilla suvi золотая краска; ◆ tilla suvi yugurtirmoq, tilla suvi bermoq золотить, покрывать позолотой;
2 перен. золотой, прекрасный, замечательный; ◆ tilla odam золотой человек;
3 ист. золотой, золотая монета; червонец; ◆ Afandi xudodan ming tilla pul soʻrab yurar edi («Афанди») Афанди просил бога, чтобы тот ниспослал ему тысячу золотых;
4 бот. сыть длинная;
5 Тилля (имя собств. мужское).