toʻngak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

toʻn-gak

Etimologiyasi

TOʻNGAK 'daraxtning yer sathidan biroz yuqoriro-gʻidan kesilgan pastki qismi', 'kunda'. Serildiz da— raxshning toʻngagini kovlab olish - juda ma— shahhatli ish. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda 'baland-lik', ' doʻng' maʼnosini anglatgan töŋ otidan eski oʻz — bek tilida kichraytirish maʼnosini ifodalovchi — (ä)k qoʻyuimchasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, III, 280); ke-yinchalik ŋ undoshi ng undoshlariga urchigan, ö unlisi — ning yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: töŋ + äk = töŋäk > töngäk > tongäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Toʻnka, kunda. ◆ Tol toʻngagi ◆ Toʻngak kovlamoq. ◆ Qoʻpoldan toʻngak aylansin. Maqol ◆ Aqlli \odam\ toʻngakka nozik yerini, yoriladigan yerini topib turib, bolta uradi — aqli bilan yoradi, oʻzini qiynamaydi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ ◆ Sidiqjon sal yurgandan keyin yoʻl boʻyidagi kattakon toʻngakda oʻtirgan xotinni koʻrdi. Abdulla Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“
2. Lapashang, bo‘sh. ◆ Sen to‘ngaklar munchalik po‘kak bo‘lmaganlaringda.. Husayn Shams, „Dushman“

Antonimlari

ТЎНГАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toʻngak
пень; ◆ toʻngak kovlamoq корчевать пни; ◆ toʻngakday qotib turmoq стоять как пень.