toki
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]to-ki
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TOKI Bu taʼkidlovchi tojikcha to old koʻmakchisi (q.) va ki bogʻlovchisidan tuzilgan boʻlib (ТжРС, 395), 'oxir okibat' kabi maʼnoni anglatadi (OʻTIL, II, 198).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
\f. ,_^1z — qaysi paytgacha; =gacha, =guncha
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]brkt. bogʻl. 1 Bosh gapda ifodalan-gan ish-harakatning ergash gapda ifoda-langan maqsadga qaratilganligini ang-latadi (bunda ergash gap kesimi, koʻpincha, buyruq mayli shaklida keladi). ◆ Qattiqroq gapiring, toki hamma eshitsin. Bizning maqsadimiz kishilarga ong, tushuncha bermoq, toki har bir kishi yaxshilik va yomonlikni, oqu korani uzi ajrata oladigan boʻlsin! P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
2 ayn. to 2. ◆ Hamma, toki kariyalar ham ishga tushib ketdi. n ◆ Toki bolasi turgan bogʻchagacha ergashib bordim.. H. Nazir, „Koʻk-terak shabadasi“ .
3 Bosh va ergash gapdagi narsa-hodisa, ish-harakatning bir vaqtga oidligini, sabab-shart munosabatini bildiradi. ◆ Toki bormen, suymagan odamingizga uzattirmas-men. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Poydevor omondir. Demak, uy omon. U yana tiklanar, Toki bor firok, Toki bor boshimda Bu kadim osmon, Toki bor bobolar Qon toʻkkan tuprok- X. Davron, „Qaqnus“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТОКИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.