totli
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tot-li
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]TOTLI ' taʼmi yaxshi', ' mazali'. Moling zotli boʻlsa, yemishing t o t l i boʻlar (Maqol). Bu sifat qadimgi turkiy tilda 'taʼm—maza' maʼnosini angla — tuvchi ta:t otining tat talaffuz shaklidan —lïgʻ qoʻshim-chasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 163; Devon, I, 80); oʻzbek tilida soʻz oxiridagi gʻ undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan, a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: tat + lïgʻ > tatlï > tâtli.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Taʼmi, mazasi yaxshi; mazali, lazzatli, shirin. ◆ Totliovqat. Molingzot-li boʻlsa, yemishing totli boʻlar. Maqol . n ◆ Shavla juda totli tuyuldi — oshpazni maqtadilar. Oybek, „Quyosh qoraymas“ . ◆ Suyak solingan suyuq ovqatlar qancha uzoq va mil-tiratib qaynatilsa, taʼmi shuncha totli boʻladi. K. Mahmudov, „Oʻzbektansiqtaomlari“ .
2 koʻchma Lazzat bagʻishlovchi, shirin, nashʼali. ◆ Totli xayollar. Totli onlar. n Begimxonning koʻz oldida xarita emas, Erali jonlandi. Qanday topii edi ularning tur-mushi. I. Rahim, Chin muhabbat. ◆ Dili po-tirlab, miyasida biri biridan totli oʻylar charxuradi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТОТЛИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Sifat
[tahrirlash]totli
Tillar
[tahrirlash]- Ozarbayjoncha: dadlı
- Koreyscha: 달다 (dalda)
- Turkcha: tatlı
- Yaponcha: 甘い (あまい, amai)
- Xitoycha: 甜 (tián)
- Yunoncha: γλυκός (glykós)
OʻTIL