uchqur

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

uch-qur

Etimologiyasi

UCHQUR ’oʻta tez harakatlanadigan’. Vaqt bamisoli u ch h u r hush ekan (J.Abdullaxonov). Bu sifat eski oʻzbek tilida uch- feʼlining ’havo boʻylab tez hara— katlan-’ maʼnosidan -qur qoʻshimchasi bilan yasalgan: uch-+ qur = uchqur.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Tez ucha oladigan, tezuchar. ◆ Vaqt bamisoli bir uchqur qush ekan. J. Abdulla-xonov, „Yoʻl“ .

2 koʻchma Tez chopa oladigan; chopqir. ◆ Kamchi yeb oʻrganmagan uchqur bedov oldinga oʻqday otilib, egasini balo-qazodan olib chiqib ketdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

3 koʻchma Juda tez (uchish kabi) harakat-lanuvchi (mavhum narsalar haqida). ◆ Uchqur zamon bilan qalqib, chayqalib, Charx urib boraman girdoblar aro. E. Vohidov, „Charogʻbon“ . ◆ \Oybekning] Qaqroq dudoqlarida aytisha-gan soʻz.. uchqur xayolida ulkan kitob.. qolib ketdi. Mirtemir, „Yoʻqlash“ . ◆ Yillar uchqur, oʻtaveradi, Xotiralar tobora ogʻir.. X. Dav-ron .

Antonimlari

УЧҚУР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

uchqur
1 способный быстро летать; ◆ uchqur qush быстрокрылая птица;
2 перен. быстрый, быстроногий; ◆ uchqur ot быстроногий конь, скакун.