uchuriq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-chu-riq

Etimologiyasi

UCHURIQ ’shama qilib aytilgan gap’. Chol-kampir-ning uchurigʻiga stol atrofidagilar hiyhirib kulishdi (Hamid Gʻulom). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi uchur otining ’maʼlumot’,. ’xabar’ maʼnosidan (ЭСТЯ, 617: uchur 5) eski oʻzbek tilida kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(u)q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan, keyinchalik uchinchi boʻgʻindagi u unlisi i unlisiga al— mashgan: uchur + uq = uchuruq > uchuriq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Shama tarzidagi soʻz, ran, ibora; qochiriq. Xonning bosh aygʻoqchisi Ali mahramni biladiganlar olakoʻz dehqonga uchu-riq tashlab, masxara qilib kuldilar. S. Siyoyev, Avaz. -Yuragingdagi xufyona niyatla-ringdan anchadan buyon xabardorman, — ◆ uchuriq qildi u. Sh. Boʻtayev . Qoʻrgʻonlangan oy. Chol-kampirning uchurigʻiga stol atrofidagilar qiyqirib kulishdi. H. Gʻulom, Senga intila-man.

2 shv. Bir uchi, kichik bir qismi. Ammo bola tarbiyasi talab qiladigan katta vazifaning bir uchurigʻi xolos bu. M. Ismoiliy, Bizning roman.

Antonimlari

УЧУРИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

uchuriq
ирония; намёки, иносказания, иронические высказывания; Chol-kampirning uchurigʻiga stol atrofidagilar qiyqirib kulishdi (Ѓ. Ѓулом, «Сенга интиламан») Иронические замечания старика и старухи вызывали шумный смех у сидевших за столом.