ukpar
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]uk-par
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]UKPAR Bu ot oʻzbek tilida 'yirtqich tun qushi' maʼnosini anglatadigan ukki oti bilan (OʻTIL, II, 270) 'parranda tanasini qoplab turadigan yumshoq va nafis pat' maʼnosini anglatadigan tojikcha par otidan tuzilgan boʻlib, keyinchadik ukki oti tarkibidagi ki tovushlari aytilmay, qolgan qismlar qoʻshib yoziladigan boʻlgan; 'oʻgʻil bola bosh kiyimiga bezak uchun chatib qoʻyiladigan ukki pati' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 271).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
UKPAR ’oʻgʻil bola bosh kiyimiga bezak sifatida chatib qoʻyiladigan ukki pati’. Hozir sunnat toʻyla— rida u k p a r tahish rasm boʻldi. Bu ot ukki päri birikmasining bir soʻzga birlashuvi bilan yuzaga kel— gan, ikki soʻzni yaxlit aytish natijasida ukki soʻzining ki qismi, keyinchalik soʻzning oxiridagi -i egalik qoʻshimchasi talaffuz qilinmay qoʻygan: ukki päri > ukpär.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ukki pati (odatda bolalar ki-yimlari, asosan, bosh kiyimini bezatish uchun unga chatib qoʻyiladi). ◆ Aksar xotinlar-ning oldi-orqasi toʻla katta-kichik, yasangan-tusangan, ukpar taqqan bolalar. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 koʻchma Ukpardek mayin va yengil narsaga nisbatan qoʻllanadi. ◆ Borar edik soy aro, - Tulki, — dedi bolalar, Sudratib ukpar dumin
- Tulki koʻzdan yoʻqolar. Q. Muhammadiy. ◆ Meni ukpar qanotida olib yurar oʻylarim. E. Vohidov .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УКПАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.