ushoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-shoq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]USHOQ 'nonning mayda uvoqlari’. Nonning u sh o-gʻ i ham non (Maqol). Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’kichik boʻlaklarga ajra-’ maʼnosini anglatgan uv- feʼ-lining ’takror’ maʼnosini ifodalovchi -sha qoʻshimchasi-ni olgan shaklidan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ДС, 619); oʻsha davrlardayoq bu soʻz tarkibidagi v undoshi talaffuz qilinmay qoʻygan (ЭСТЯ, I, 618; Devon, I, 97; DS, 617); oʻzbek tilida q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: (uv- + sha = uvsha-) + q = uvshaq > ushaq > ushâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Nonning mayda boʻlakchalari; uvoq. ◆ Suxari ushogʻi. Patir ushogʻi. sht -Qad-dini koʻtarguncha, zavodchi boylardan soliq olinmasligi kerak, — dedi.. non ushoqlarini terib oʻtirgan Yolmonboy. J. Sharipov, „Xo-razm“ . ◆ Rahmim kelib ularga, Ayvonchaga don sepdim. Har xil narsa: qoʻnoq, soʻk Hamda ushoq non sepdim. Uygʻun .
2 Jussasi, gavdasi kichik, zaif, nim-jon. ◆ Ushoq kishi, yat Hikoyani tinglagan sarim, bu qotma, ushoq chol koʻz oʻngimda salobat kasb etib.. gavdalanardi. H. Nazir, „Uzr, otaxon“ . ◆ Yoshi qirq beshga borib qol-gan.. ushoq, pakana Nurullayev turmada bat-tarroq choʻkdi. J. Sharipov, „Xorazm“ .
3 shv. Bola, bola-chaqa. (Oqsoqol:\ Moʻgʻul kelib, oʻzimizni qul qilib olsa, xotin, usho-gʻimizni bozorga chiqarib sotsa, yaxshimi? M. Osim, Oʻtror.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УШОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.