uvishmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-vish-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qonning yaxshi (meʼyo-riy) yurishmasligi sababli karaxt holat-li boʻlmoq (asosan, oyoq, qoʻl haqida). ◆ -Qoʻl-larini yechib yuboring! — Argʻun belidagi xan-jarini sugʻurib olib, chilvir arqonni uzib tashladi. Amirak Ahmad uvishib qolgan qoʻl-larini osiltiribuqaladi. Mirmuhsin, „Meʼ-mor“ . ◆ Qimirlatib koʻrib, hech narsa sezmadi. Oyoqlari uvishib, yoʻq boʻlib qolganday edi. M. Mansurov, „Yombi“ . ◆ Sezganmisiz, oyoq uvishib qolganda, zilday boʻlib, egasiga boʻysunmaydi. M. Hazratqulov, „Jurʼat“ .

2 Lohaslik bilan qisman qaltiroq his etmoq; junjikmoq (tana, et, badan haqida). ◆ Oqshom salqinidan uvishgan tanasini hara-katga keltirish uchun kerishayotgan jangchi-ning yelkasiga panjasi bilan qoqib.. N. Safarov, „Olovli izlar“ . ◆ Zargarov chindan ham eti uvishib, zoʻrgʻa oʻtirgan edi. A. Muxtor, „Boʻronlarda bordek halovat“ . ◆ Badani uvishib oʻtirgan ayol jonlanib, u aytgan shim bilan koʻylakni qoʻliga oldi. "Yoshlik" .

3 koʻchma Umuman, karaxt holatda boʻlmoq (narsa haqida). ◆ Laʼli oʻgʻilchasining oʻlimiga chidayolmay, koʻp yigʻladi, ilgari yuzi yopilgan buloqday, yurak qaʼrida uvishib yotgan ona-lik mehri mana, nihoyat, kechroq boʻlsa ham, joʻshurdi. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ .

Yuragi (yoki qalbi) uvishmoq Noxush nar-sadan oʻzini yomon his qilmoq. ◆ Men, yopiri-lib kelgan sovuq tuygʻudan yuragim uvishib, archaga suyanib qoldim. O. Yoqubov, „Izlayman“ . ◆ U qolarkan qalbi uvishib, Qoʻrqib boqar hov-lisi tomon. O. Hojiyeva, „Hayotga taʼzim“ .

Antonimlari

УВИШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.