uyalmoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]u-yal-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]UYAL- 'xijolat tort-’, ’nomus qil-’. Er yigitning u ya l g a n i - oʻlgani (Maqol). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’xijolat’, ’nomus’, ’andisha' maʼnosini anglatgan uy otidan (ЭСТЯ, I, 576) -a qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi —l qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 576; Devon, I, 267; DS, 607); oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: (uy + a = uya-) + l = uyal-
> uyäl-. _
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Uyat-andisha his-sezgisini tuymoq. ◆ Er yigitning uyalgani — oʻlgani. (Maqol)
◆ Ortiq bir soʻz deyolmadim Andishalik bu ishdan. Lekin otda uyalmadim „Xayr, jonim“ deyishdan. T. Toʻla . ◆ — Dilor, oʻrtogʻing qayerga tushgan? — Dilora ham boʻyiga yetib qolgan qiz edi, boʻlasiga tik qarashdan uyaldimi, gʻoʻzalar ichidan turib: - Uyida, — dedi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЯЛМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
uyalmoq
стыдиться, испытывать чувство стыда; совеститься, стесняться, смущаться, конфузиться; qizcha notanish kishilardan uyalayapti девочка стесняется незнакомых людей; er yigitning uyalgani - oʻlgani посл. см. oʻlmoq 1.