uygʻonmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]uy-gʻon-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Uyqusini tark etmoq, uyqudan turmoq. ◆ Gʻulomjon choʻchib uygʻondi-yu, tevaragiga alanglab qaradi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Koʻz ilindi deguncha kallaga dah-shatli tushlar oʻralashib kelib, bosinqirab-bosinqirab uygʻonib ketishar edi. M. Mansurov, „Yombi“ . Bobosi uning sharpasiga uy-gʻonib, tikilib qoldi. S. Anorboyev, Ham-qishlokdar.
2 koʻchma Hayot, faoliyatga qoʻzgʻalmoq, harakatga kelmoq; amalga kirmoq. ◆ Tuproq isishi bilan, dov-daraxtlar uygʻonmasdan boshlash kerak bu ishni.. S. Nurov, „Narvoy“ . ◆ Egilib turgan qator olchalar ham uygʻondi; guldan hali darak yoʻgʻ-u, koʻm-koʻk, ushoq-ushoq yaproqchalar chiqardi. Sh. Xolmirzayev, „Toʻlqinlar“ .
3 koʻchma Paydo boʻlmoq, hosil boʻlmoq, qoʻzgʻalmoq (his, tuygʻu va shu kabilar haqida). ◆ Unda adabiyotga qiziqish uygʻondi. n ◆ Buni koʻrib Sidiqjonning qalbida juvonga nisbatan har qanday gʻarazdan xoli bir mehr uygʻondi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Oʻsmir-likda uygʻongan havas, Borib-borib boʻldi muddao. Yo. Mirzo .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]УЙҒОНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
uygʻonmoq
1 пробуждаться, просыпаться, очнуться (ото сна, от спячки); Gʻulomjon choʻchib uygʻondi-yu, tevaragiga alanglab qaradi (М. Исмоилий, «Фарѓона т. о.») Гулямджан, вздрогнув, проснулся и огляделся по сторонам; bahorda ayiqlar uygʻonadi весной медведи пробуждаются от спячки; daraxtlar uygʻondi проснулись деревья (началось набухание почек); shahar uygʻondi проснулся город;
2 перен. воспрять, очнуться, проснуться; uygʻondi zulmatda yotgan ellar пробудились жившие под гнётом народы; Ishchilar, uygʻon, uygʻon, uygʻon, yetishdi senga oʻqurgʻa zamon (Ћамза) Проснись, проснись, проснись, рабочий, пришла пора тебе учиться;
3 перен. появиться, пробудиться (о чувстве); unda shaxmatga qiziqish uygʻondi у него пробудился интерес к шахматам.