uzr

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

uzr

Etimologiyasi

a. jls — kechirim; kechirish, oq-lash; bahona, sabab

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 kam qoʻll. Kechirish, afv etish. ◆ Yoshlikda hammadan ham xatolik oʻtadi. Kichikdan — xato, kattadan — uzr. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

2 Biron ish, xatti-harakatni okdovchi narsa; sabab, vaj. ◆ Ishlashdan qoʻrqishim toʻgʻ-risidagi uzrimni aytib yigʻladim. Gʻ. Gʻulom, „Tirilgan murda“ . ◆ Uylanish sizga ham farz, ham qarz. Bunga qolganda, albatta, bir uzr koʻrsatolmaysiz. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ ..Molimizni ortgan tuyakashlar shu saroyga tayinlangan edilar. -Har holda, bu uzr emas! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

3 Afv etish, kechirish haqidagi ilti-mos; kechirim. ◆ Oʻtib ketgan, hozir hamma-mizni ham xijolatga qoʻygan ish toʻgʻrisida Farmonqul, uzr tariqasida boʻlsa ham, gap ocharmikin, deb xavotirda edim. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Uzr soʻramoq (yoki aytmoq) Gunohini ke-chirishni, afv etishni iltimos qilmoq. ◆ Yusufjonov shu xayolda kelarkan, oʻzini bir ayolga urib olib, undan zoʻrgʻa uzr soʻradi. N. Fo-zilov, „Hayot oʻrgatdi“ . ◆ Bor, jonginam, ama-kingga, Savrixon ayaga uzr ayt. "Mushtum" .

4 und. s. "Afv eting", "kechiring" maʼno-larida ishlatiladi. ◆ -Uzr, sizni qoʻrqitib yubordim, — dedi Gʻulomjon. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ -Uzr, aybga buyurmaysiz, — dedi Nusratbek, olimni ishdan qoldirayotganiga iymanib. S. Nurov, Narvoy.

Antonimlari

УЗР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

uzr (koʻplik uzrlar)

Tillar

• Tagalcha: pardon

Ruscha _ru

uzr
1 оправдывающая, уважительная причина; ◆ uzr bayon qilmoq излагать причину (какого-л.) проступка, оправдываться; ◆ uzr tutmoq или ◆  uzr deb bilmoq принимать во внимание причины (какого-л.) поступка, проступка; оправдывать;
2 извинение; ◆ uzr aytmoq (или suramoq) просить извинения, прощения, извиняться;
3 межд. извините, простите; прошу прощения; - Uzr, sizni qoʻrqitib yubordim, - dedi Gʻulomjon (М. Исмоилий, «Фарѓона т. о.») - Извините, я напугал вас, - сказал Гулямджан.