xalfa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]xal-fa
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. "-alb. — bir-birining orti-dan borish, ergashish; oʻrin almashish
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Shariat qoidalarini yaxshi biladigan, oʻqimishli odam. ◆ Turdiboy xalfa oʻz hovlisi-da ish boshlagan oʻqituvchiga katta hurmat bshgan qaraganini ishora qilib, u bilan egi-libroq koʻrishdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
2 Eski maktabda oʻquvchilarga boshliq qilib tayinlangan, maktabdor domlaga koʻmaklashadigan oʻquvchi. ◆ Avaz bir vaqtlar mana shu madrasada tahsil koʻrgan; ham-hujralari to hanuz bu yerda xalfami, mu-tavalliga yordamchimi boʻlib yurishardi. S. Siyoyev, „Avaz“ .
3 Oʻrta asrlar ustaxonalarida hunar oʻrganuvchi shogird; hunar-kasb oʻrganuvchi shogirdlar boshligʻi. ◆ Unga, oʻn besh yoshidan boshlab, avval shogird, keyin xalfa, soʻng mustaqil usta sifatida to shu damgacha erta-kech bukchayib ishlashga toʻgʻri kelgani uchun, uning yelkasi bukur kabi, ortiqcha turtib chiqqan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
- Xalfa tushmoq Xalfa boʻlib ishlamoq (q. xalta 3). ◆ Otam mahalladagi boyga xalfa tushib, boʻz, alak, beqasam toʻqiy boshladi. Yo. Shukurov, „Qasos“ .
4 folk. Xorazm vohasida mahalliy ogʻza-ki ijod namunalarini ijro etuvchi ayol. ◆ Xalfalar repertuaridan asosan "Toʻy mu-borak", "Yor-yor", "Oshiq" turkumidagi.. dos-tonlardan parchalar, Mahtumquli va boshqa shoirlarning sheʼrlari asosidagi nasihat va raqsbop qoʻshiqlar oʻrin olgan. "OʻzME" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ХАЛФА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
xalfa
1 уст. подмастерье; ◆ u avval shogird, keyin xalfa, soʻng mustaqil usta sifatida ishlagan сначала он работал учеником, потом подмастерьем, затем самостоятельным мастером;
2 уст. знаток шариата; образованный, умеющий читать коран человек;
3 ист. старший среди учеников, помощник учителя в старометодной школе.